بررسي دقت ارتفاعي مدل هاي رقومي ارتفاعي (DEMs) مبتني بر سنجش از دور در كاربري هاي مختلف

مدل‌هاي رقومي ارتفاعي (DEMs) از روش‌هاي متداول براي نمايش تغييرات توپوگرافي سطح زمين هستند، كه با توجه به هزينه بالاي تهيه نقشه‌هاي توپوگرافي زميني، از كاربرد بسيار زيادي در زمينه‌هاي مختلف برخوردار مي‌باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسي كارايي منابع ارتفاعي با توان تفكيك مكاني مختلف در  كاربري‌هاي گوناگون دو استان قزوين و مازندران به ‌انجام رسيده است. در اين تحقيق براي ارزيابي منابع ارتفاعي 30 متريASTER، SRTM و 90 متري SRTM از داده‌هاي GPS دو فركانسه (داده مبنا) استفاده شد و بر اساس شاخص‌هاي آماري همچون STD،RMSE، MD و MAD دقت ارتفاعي اين منابع در سطح هر دو استان و در كاربري‌هاي مختلف بررسي گرديد. نتايج به‌دست آمده حاكي از آن است كه DEM 30متري SRTM از قابليت به مراتب مناسب‌تري در تخمين رقوم ارتفاعي برخوردار مي‌باشد. به طوري‌كه شاخص RMSE اين منبع در هردو بازه استان قزوين و مازندران به ترتيب برابر با 3.8 و 5.8 متر مي‌باشد. همچنين ارزيابي دقت ارتفاعي منابع مختلف در كاربري‌هاي گوناگون حاكي از عملكرد قابل قبول منبع 30 متري SRTM در اكثر كاربري‌ها و پوشش‌ها به غير از نواحي كوهستاني و جنگلي‌ مي‌باشد. علت اصلي اين عملكردِ پائين به ويژه در اراضي با پوشش جنگلي، عدم نفوذ امواج راداري در سطوح داراي پوشش و همچنين تراكم كم داده‌هاي برداشت شده توسط سنجنده SRTM مي‌باشد. منبع ارتفاعي 90 متريSRTM نيز علي‌رغم دارا بودن توان تفكيك پائين از عملكرد به مراتب بهتري نسبت به منبع 30 متري ASTER برخوردار مي‌باشند. در يك جمع‌بندي كلي مي‌توان چنين عنوان نمود كه منبع ارتفاعيSRTM-30m مي‌تواند در حوضه‌هاي فاقد آمار زمينيِ مناسب و يا با كمبود آمار بسيار راه‌گشا باشد. البته لازم به‌ذكر است كه با توجه به تأثير قابل ‌توجه نوع پوشش گياهي بر دقت ارتفاعي اين منابع، توصيه مي‌شود تا به‌منظور حصول نتايج قابل‌اطمينان‌تر، در ابتدا با توجه به نوع پوشش گياهي موجود در محدوده مطالعاتي به انتخاب منبع ارتفاعي مناسب اقدام شده و سپس با استفاده از داده‌هاي زميني (نقاط كنترل زميني)، مقادير ارتفاعي اصلاح شود.