تحليل امنيت بوم شناختي تغييرات كاربري اراضي حوضه لواسانات با استفاده از خدمات توليدي اكوسيستم مطالعه موردي: توليدآب

تبديل پوشش طبيعي فضاهاي شهري به سكونتگاه‌هاي انساني باعث تغييرات ساختاري و عملكردي اين فضاها شده است. لذا خدمات زيست محيطي ارائه شده توسط اين زيرساخت‌هاي بوم‌شناختي روز به روز ضعيف‌تر مي‌شود، كه اين امر منجر به كاهش امنيت بوم‌شناختي شهرها شده و تهديدي براي توسعه پايدار مي‌باشد. از آنجايي كه در بين خدمات اكوسيستمي، توليد آب در برابر تغييرات شديد ناشي از تغييرات كاربري اراضي آسيب‌پذيرتر بوده، مورد هدف اين تحقيق قرار گرفته است. هدف از اين تحقيق، از يك سو پايش تغييرات كاربري اراضي در يك دوره زماني 20 ساله (2000 - 2020) با استفاده از تصاوير ماهواره لندست و از سوي ديگر ارزيابي امنيت بوم‌شناختي خدمات اكوسيستمي (توليد آب) در دوره‌هاي زماني مطرح شده است. اين پژوهش در حوضه آبخير لواسانات كه واقع در استان تهران است، انجام شد. داده‌هاي مورد نياز اين مدل شامل نقشه‌هاي مرز حوضه، بارش، پتانسيل تبخير و تعرق، عمق خاك، آب قابل دسترس گياه و كاربري‌هاي اراضي و پوشش گياهي و همچنين يك جدول خصوصيت بيوفيزيكي مي‌باشد كه در نرم‌افزار InVEST 3.7.0 وارد شده و به وسيله آن، مدل نقشه‌سازي ميزان توليد آب در دهه‌هاي مختلف بدست آمد. پس از وارد كردن داده‌هاي مورد نياز مدل، نتايج نشان داد كه ميزان توليد آب در سال‌هاي 2000، 2010 و 2020 به ترتيب برابر با2641734.816 ، 3318950.915 و 7737201.215 متر مكعب بوده است. محاسبات مدل نشان مي‌دهد كه ميزان توليد آب در حوضه لواسانات در حال افزايش مي‌باشد. اين افزايش به اين دليل است كه كاربري‌هاي ساخته شده در حال افزايش بوده لذا مقدار آب در دسترس به صورت رواناب افزايش و امنيت بوم‌شناختي محدوده مورد مطالعه كاهش يافته است.