مكانيابي پايگاه هاي پشتيباني مديريت بحران با رويكرد پدافند غيرعامل در مناطق مرزي - مطالعه موردي: شهرستان بانه

در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ اﺣﺪاث ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻪ ﻗﺒﻞ از اﺣﺪاث اﻳﻦ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎ، ﺑﺮرﺳﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻜﺎن ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮي‌ها اﺳﺖ. ﻣﻜﺎﻧﻲﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺤﺮاﻧﻲ، ﻣﺤﻠﻲ اﻳﻤﻦ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺟﻬﺖ ﻛﺎراﻳﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻣؤﺛﺮ و ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد. موقعيت جغرافيايي شهرستان بانه كه در همسايگي كشور عراق قرار دارد و مسائل مربوط به مخاطرات طبيعي (زمين‌شناسي، اقليمي و غيره) و غيرطبيعي (سياسي - امنيتي) دست به دست هم داده تا اصول پدافند غيرعامل به‌ويژه مهم‌ترين بخش آن كه مكانيابي مراكز پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران مي‌باشد، در اين منطقه مرزي مورد توجه قرار گيرد. از اين‌رو، هدف ﭘﮋوﻫﺶ حاضر ﻣﻜﺎنﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺤﺮان در شهرستان بانه است.داده‌ها با تكيه بر مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي اسناد و توزيع پرسشنامه بين كارشناسان، گردآوري شده است. معيارهاي پژوهش نيز به دو دسته‌ي طبيعي و انساني (انسان ساخت) دسته‌بندي شده‌اند و شامل زيرمعيارهاي ارتفاع، شيب، جهت شيب، پوشش گياهي، ليتولوژي،فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، بارش، فاصله از شهر و روستا، راه‌هاي ارتباطي، جايگاه‌هاي سوخت، مراكز درماني، مراكز امدادي، مراكز نظامي و انتظامي، فضاهاي باز و فاصله از مرز بين‌المللي با كشور عراق مي‌باشند. براي تجزيه و تحليل پرسشنامه از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) و براي پردازش داده‌ها از نرم‌افزارهاي Expert Choice و Arc GIS استفاده شد. ضريب اهميت هر يك از معيارها نيز در نرم‌افزار Arc GIS با مدل AHP-FUZZY تجزيه و تحليل شده و نهايتاً نتايج به‌صورت مكاني و در قالب نقشه ارائه شد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد، در مكان‌يابي پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران، معيارهاي طبيعي وزن كمتري نسبت به معيارهاي انساني به‌دست آورده‌اند. در ضمن، زيرمعيارهاي نزديكي به مراكز درماني، بيشترين وزن (0.151) و پوشش گياهي و جهت شيب كمترين وزن (0.016) را به خود اختصاص دادند. از نظر مكان‌يابي نيز، بيشترين مساحت شهرستان بانه، وضعيت مناسبي را براي استقرار پايگاه‌هاي پشتيباني مديريت بحران ندارد و مناسب‌ترين مكان، مناطق مياني شهرستان مي‌باشد.