پديد آورندگان :
صارمي شهاب، پوريا دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم دامي , فرح آور، عباس دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم دامي , زابلي، خليل دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم دامي , احمدي، احمد دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده كشاورزي - گروه علوم دامي , ياوري، مرتضي دانشگاه بوعلي سينا همدان - دانشكده پيرادامپزشكي - گروه علوم درمانگاهي
كليدواژه :
اسپرم , سلنيوم , قوچ , كروم
چكيده فارسي :
سابقه و هدف:. پژوهش‌هاي پيشين نشان داده‌اند كه افزودن ويتامين‌ها و عناصر معدني به جيره، قابليت نگهداري مني حيوانات را هنگام ذخيره‌سازي سرد به صورت مايع و يا منجمد افزايش مي‌دهد. بنابراين هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثر افزودن سلنيوم و كروم آلي به جيره غذايي قوچ‌هاي نژاد مهربان بر كيفيت مني هنگام نگهداري در دماي 4 سانتي‌گراد بود.
مواد و روش‌ها: در فصل توليدمثلي، تعداد 16رأس قوچ نژاد مهربان با دامنه سني 2 تا 4 سال و ميانگين وزن زنده 44/10±75/69 كيلوگرم به چهار گروه چهارتايي تقسيم و با يك جيره پايه كه داراي 70درصد علوفه و 30درصد كنسانتره بود تغذيه شدند. طرح آزمايشي به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي بود. آزمايش به‌مدت 60روز به‌طول انجاميد. عامل‌ها شامل: دو سطح سلنيوم (صفر و600ميكروگرم سلنيوم به‌شكل سلنيوم-مخمر در روز به ازاي هر راس قوچ)، دو سطح كروم (صفر و1000ميكروگرم كروم به-شكل كروم-متيونين در روز به ازاي هر راس قوچ) و4 سطح زمان (صفر، 24، 48و 72 ساعت پس از ذخيره‌سازي اسپرم) بودند. كروم به كمك پوكه‌هاي كپسول خوراكي و سلنيوم پس از حل كردن در آب مقطر، به كمك مايع‌خوران به قوچها خورانده شد. در سه هفته پاياني آزمايش، از قوچها سه بار اسپرم‌گيري شد. نمونه‌هاي مني پس از اسپرم گيري، با رقيق كننده بر پايه تريس-زرده تخم‌مرغ رقيق‌سازي و به درون يخچال با دماي4 سانتي‌گراد منتقل و به‌مدت 72 ساعت نگهداري شد. درصد زنده‌ماني، سلامت غشا، ريختشناسي غيرطبيعي و برخي از فراسنجه‌هاي حركتي اسپرمها به وسيله سامانه تحليلگر رايانهاي مني (كاسا) در زمان‌هاي صفر، 24، 48و 72 ساعت پس از ذخيره‌سازي، تعيين گرديد.
يافته‌ها: اثر كروم، زمان و اثر متقابل آن‌ها و همچنين اثر متقابل سلنيوم×كروم، اثر متقابل سلنيوم×كروم×زمان بر زنده‌ماني و سلامت غشاء اسپرمها معني‌دار بود (05/0>P). اثر سلنيوم و اثر متقابل سلنيوم×زمان بر زنده‌ماني معني‌دار نبود (05/0< p) اما اثر كروم، سلنيوم و زمان و همچنين اثر متقابل آن‌ها بر سلامت غشاء اسپرمها معني‌دار بود (05/0>P). ميزان زنده‌ماني با گذشت زمان به‌طور معني‌داري كاهش يافت (05/0>P) و اسپرم قوچ‌هاي دريافت كننده جيره حاوي1000 ميكروگرم كروم پس از 48 و 72 ساعت ذخيره‌سازي در دماي4 سانتي‌گراد، ميزان زنده‌ماني بيشتري نسبت به جيره بدون كروم داشت (05/0>P). همچنين ميزان زنده‌ماني اسپرم قوچ‌هاي دريافت كننده جيره حاوي سلنيوم پس از 48 ساعت ذخيره‌سازي، نسبت به جيره بدون سلنيوم بيشتر بود (05/0>P). افزودن كروم به جيره حاوي سلنيوم باعث افزايش معني‌دار ميزان زنده‌ماني پس از 48 و 72 ساعت ذخيره‌سازي شد (05/0>P). ميزان سلامت غشاء با گذشت زمان به‌طور معني‌داري كاهش -يافت (05/0>P)و ميزان سلامت غشاء اسپرم قوچ‌هاي دريافت كننده جيره حاوي كروم و سلنيوم پس از 24و 48 ساعت ذخيره‌سازي در دماي 4 سانتي‌گراد نسبت به ساير تيمارها بيشتر بود (05/0>P). اثر كروم، سلنيوم و همچنين اثر متقابل آن‌ها براي فراسنجه‌هاي تعيين شده توسط كاسا معني‌دار نبود (05/0< p). اثر متقابل سلنيوم و كروم براي ريختشناسي غيرطبيعي معني‌دار بود (05/0>P) اما اثر كروم، سلنيوم و زمان و اثر متقابل آن‌ها براي اين صفت معني‌دار نبود (05/0< p). ميزان جنبايي كل، سرعت در مسير منحني، سرعت در مسير مستقيم، سرعت در مسير ميانگين در طول مدت ذخيره‌سازي اسپرم كاهش يافت (05/0>P)و افزودن كروم و سلنيوم به جيره تغييري در اين فراسنجه‌ها هنگام ذخيره‌سازي ايجاد نكرد. ميزان جنبايي پيشرونده، ريختشناسي غيرطبيعي، معيار مستقيمالخط بودن حركت تحت تاثير زمان، سلنيوم و كروم قرار نگرفت (05/0< p).
نتيجه‌گيري: به‌طور كلي افزودن سلنيوم و كروم آلي به جيره قوچها منجر به افزايش قابليت زنده‌ماني و سلامت غشاء پلاسمايي اسپرمها در طول مدت نگهداري به‌صورت سرد مي‌شود. افزودن كروم و سلنيوم به جيره تغييري در فراسنجه‌هاي تعيين شده توسط كاسا هنگام ذخيره-سازي مايع مني ايجاد نكرد. بنابراين ممكن است استفاده از سلنيوم و كروم آلي در جيره قوچها قابليت نگهداري اسپرم براي تلقيح مصنوعي را افزايش دهد.
چكيده لاتين :
Background and aim: Some previous researches have shown that dietary supplementation with some vitamins and trace elements can increase the ability of animals semen preservation during liquid storage or freezing. Therefore, the aim of this study was to investigate the effect of dietary supplementation of organic selenium and chromium on ram semen quality during liquid storage at 4 °C.
Material and Methods: Numbers of 16 Mehraban rams, with ages ranging from 2-4 years and 69.75±10.44 kg average body weight, were divided into four groups of four and were fed by a basal diet consist of 70% forage and 30% concentrate. The experimental design was 2×2×4 factorial experiment based on randomized complete block design. The experiment lasted for 60 days. In this experiment, three factors were including selenium at two levels (0 and 600 µg/day/ram selenium as yeast-selenium), chromium at 2 levels (0 and 1000 µg/day/ram chromium as chromium-methionin) and time at 4 levels (0, 24, 48 and 72 hours after storage). Chromium was fed to rams using edible capsule shells and also selenium by drencher after dissolving in distilled water. In the last three weeks of the experiment, semen samples were collected 3 times. Semen samples after collection was diluted with tirs-egg yolk base extender and stored at 4°C for 72 h. Sperm cells viability, membrane integrity, abnormal morphology, total motility and progressive motility and some motion parameters is detected by computer-assisted sperm analysis at 0, 24, 48 and 72 hours after storage.
Results: The effects of chromium, time and their interaction and also selenium × chromium interaction, selenium × chromium × time interaction were significant for sperm viability and membrane integrity (p < 0.05). The effect of selenium and selenium × chromium interaction was not significant for viability (p>0.05) but, the effect of chromium, selenium and time and also their interaction for membrane integrity was significant (p < 0.05). The viability reduced over time significantly (p < 0.05) and sperm viability in rams receiving the diet contained 1000 μg chromium, was higher than diet without chromium after storage at 4°C for 48 and 72 hours (p < 0.05). In addition, sperm viability in rams receiving the diet contained 600 μg selenium was higher than diet without selenium after storage at 4°C for 48 hours (p < 0.05). Adding 1000 μg chromium to diet containing 600 μg selenium, increased significantly sperm viability after storage at 4°C for 48 and 72 hours (p < 0.05). The membrane integrity reduced over time significantly (p < 0.05) and sperm membrane integrity in rams receiving the diet contained 1000 μg chromium was higher than other groups after storage at 4°C for 24 and 48 hours (p < 0.05). The effect of selenium and chromium and also their interaction was not significant for computer detected parameters (p < 0.05). Interaction of selenium and chromium for abnormal morphology was significant (p < 0.05) but the effects of chromium, selenium, time and their interaction was not significant (p>0.05). Total motility, velocity in curvilinear line, velocity in straight line, velocity in average path decreased over time during semen storage at 4°C (p < 0.05) and diet supplementation of selenium and chromium did not change these parameters (p>0.05). Progressive motility, abnormal morphology and straightness did not affected by time, selenium and chromum.
Conclusion: Generally, dietary supplementation of organic selenium and chromium in rams leads to increased sperm viability and membrane integrity during chilled liquid storage. Dietary supplementation of selenium and chromium did not change computer detected parameters during semen storage at 4°C. In general, the use of organic selenium and chromium in the diet of rams may increase the ability of sperm storage for artificial insemination.
