تأثير شخم حفاظتي و مديريت تلفيقي علف‌هاي هرز بر عملكرد، مصرف انرژي و هزينه توليد گندم در خوزستان

اهداف: اين تحقيق با هدف بررسي اثرات شخم حفاظتي و مديريت تلفيقي كنترل علف‌هاي هرز بر رشد، عملكرد و اجزاي عملكرد گندم و محاسبه ميزان بهره‌وري از منابع و نهاده‌ها از قبيل انرژي و علفكش تحت تأثير شخم حفاظتي و مديريت تلفيقي كنترل علف‌هاي هرز،  اجرا گرديد. مواد و روش‌ها:  اين پژوهش به صورت كرت‌هاي يكبار خردشده و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه آموزشي پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز در سال زراعي 98-1397 انجام شد. خاك‌ورزي در سه سطح شامل شخم رايج (گاوآهن برگردان + ديسك)، كم خاكورزي (ديسك + رتيواتور) و بي خاكورزي (كاشت مستقيم با خطي كار)، به عنوان كرت اصلي و كنترل علف‌هاي هرز در شش سطح (بدون كنترل، وجين دستي در بازه زماني 30 و 60 روز پس از كاشت، علفكش بروموكسينيل+ ام سي پي اي به ميزان 1.5 ليتر در هكتار، بقاياي گياهي + آتلانتيس به ميزان 1.5 ليتر در هكتار، آتلانتيس 1.5 ليتر و متريبيوزين 150 گرم در هكتار) به صورت پس رويشي در كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شد كه بر روي گندم رقم مهرگان (ويژه اقليم گرم جنوب) اعمال شدند. يافته‌ها: بين صفات مورد بررسي، عملكرد دانه تنها تحت تأثير اثر اصلي كنترل علف‌هاي هرز قرار گرفت. كمترين عملكرد دانه تحت شرايط بدون كنترل با ميانگين 1.93 تن در هكتار و بيشترين عملكرد دانه در شرايط كنترل با بروموكسينيل+ ام سي پي آ با ميانگين 4.14 تن در هكتار مشاهده شد. بين روش‌هاي كنترل، اختلاف آماري معني‌داري مشاهده نشد. از نظر انرژي و مزاياي اقتصادي نيز كمترين ميزان هزينه كل در سيستم هاي خاكورزي رايج، حداقل و بدون شخم مربوط به تيمار عدم كنترل بود. نتيجه‌گيري: به طور كلي در اين پژوهش با توجه به نسبت بالاتر سود به هزينه حاصل از اجراي سيستم بي خاكورزي در قياس با سيستم خاكورزي رايج، روش بي خاكورزي با توجه به مزايايي كه به ويژه در استان خوزستان از نظر جلوگيري از هدررفت رطوبت و ممانعت از تخريب ساختمان خاك دارد، در صورت كنترل علف‌هاي هرز، سيستم خاكورزي مناسبي جهت زراعت گندم مي‌باشد.