واكاوي عوامل موثر بر نگرش كشاورزان نسبت به مديريت پايدار منابع آب كشاورزي (مطالعه موردي گندمكاران روستاهاي شهرستان مراغه)

اهداف: هدف اصلي اين تحقيق واكاوي عوامل موثر بر نگرش كشاورزان نسبت به مديريت پايدار منابع آب كشاورزي بود. مواد و روش ها: جامعه مورد مطالعه اين تحقيق گندمكاران آبي شهرستان مراغه به تعداد 240 نفر بودند. به منظور انتخاب افراد براي مطالعه از روش نمونه گيري طبقه اي با انتساب متناسب بهره گرفته شد كه براساس جدول كرجسي و مورگان، نمونه اي 149 نفري از كشاورزان براي تحقيق انتخاب شدند. پرسشنامه ابزار اصلي پژوهش بود كه با استفاده از مرور منابع و مصاحبه با صاحب نظران طراحي و روايي محتوايي آن مورد تأييد قرار گرفت. براي بررسي پايايي آن30 پرسشنامه تكميل و مقدار آلفاي كرونباخ آن 0.85 بدست آمد كه نشان دهنده ي پايايي قابل قبول پرسشنامه بود. يافته ها: يافته ها نشان داد كه بين نگرش كشاورزان با ميزان درآمد، سطح زيركشت، عوامل اقتصادي، ترويجي- آموزشي و سياستگزاري- نهادي رابطه مستقيم و معني دار وجود داشت. نتايج حاصل از رگرسيون چندگانه نشان داد كه متغيرهاي عوامل اقتصادي، آموزشي- ترويجي توانايي تبيين 45درصد تغييرات متغير وابسته يعني نگرش كشاورزان نسبت به مديريت پايدار منابع آب كشاورزي را دارا مي باشند. همچنين نتايج آزمون مقايسه اي t حاكي از آن بود كه بين نگرش كشاورزان نسبت به مديريت پايدار منابع آب برحسب چهار متغير نوع منبع آب مورد استفاده، استفاده از حوضچه هاي ذخيره آب، استفاده از منابع آب زيرزميني و مكانيزه بودن كشت تفاوت معني داري وجود دارد. نتيجه گيري: به طوركلي، نتايج تحقيق حاكي از آن بود كه عوامل تعيين كننده نگرش كشاورزان نسبت به مديريت پايدار منابع آب كشاورزي عوامل اقتصادي و برنامه ها و فعاليت هاي ترويجي بود. لذا اتخاذ مشوق هاي مالي مستقيم و اجراي برنامه هاي حمايتي و آموزش كشاورزان از طريق برگزاري دوره هاي مختلف سبب مي شود تا سطح توانايي، مهارت، آگاهي و دانش كشاورزان فني كشاورزان درباره مديريت پايدار منابع آب و اقدامات مرتبط با آن افزايش يابد و بدين ترتيب كشاورزان نگرش مطلوب تري نسبت به مديريت پايدار منابع آب پيدا كرده و و در نتيجه، از حس مسئوليت پذيري بيشتري در اين خصوص برخوردار باشند.