ارتباط‌ سنجي ماهواره‌مبنا ميان دماي سطح زمين و فراسنج‌هاي بيوفيزيكي در حوضه‌ي آبريز جازموريان

دماي سطح زمين كه متغيري كليدي در اندركنش جوّ- زمين و نمايش تغييرات حرارتي سطح زمين است، نقش مهم و اساسي در انتقال گرما به اتمسفر و سطوح پاييني خاك ايفا مي كند. بر همين اساس، ارتباط سنجي ميان متغير مذكور و فراسنج هاي بيوفيزيكي مي تواند اطلاعات ارزشمندي درباره روند تغييرات محيطي رخ‌داده فراهم كند. همچنين با توجه به حساسيت هاي محيطي و تغييرپذيري زياد عناصر اقليمي در مناطق خشك و نيمه خشك، ارتباط سنجي در اين مناطق از اهميت زيادي برخوردار است. در پژوهش پيشِ رو ارتباط دماي سطح زمين و متغيرهاي بيوفيزيكي (دماي هوا، دماي عمق 10 سانتي متري خاك، آلبيدو، ابرناكي، تبخير و تعرق، پوشش گياهي، رطوبت نسبي، رطوبت ويژه، رطوبت سطح خاك و سرعت باد) در حوضه ي آبريز جازموريان در جنوب شرق ايران بررسي مي شود. در ابتدا داده هاي دماي سطح زمين از فراورده هاي سنجنده ي موديس در دوره ي آماري 2019-2003 فراهم و پس از پردازش هاي لازم در محيط نرم افزارهاي تخصصي از قبيل GIS، Excel و ,SPSS خروجي هاي مورد نياز ترسيم شد. سپس ارتباط ميان دماي سطح زمين و متغيرهاي بيوفيزيكي مورد نظر بررسي شد. بر اساس نتايج، توزيع فضايي دماي شبانه‌روزي سطح زمين در حوضه ي آبريز جازموريان از 10 تا 50 درجه ي سلسيوس در نوسان است. به‌طور كلي، دماهاي كمينه در بلندي هاي شمالي و دماهاي بيشينه در زمين هاي پست و كم ارتفاع مركز و جنوب حوضه مشاهده شد. همچنين دماي سطح زمين در طول دوره ي آماري بررسي شده، افزايشي در حدود 0/5 درجه ي سلسيوس را نشان داد. همبستگي دماي سطح زمين با متغيرهاي بيوفيزيكي نمايان گر بيشينه ي همبستگي مثبت با متغيرهاي دماي خاك در عمق 0 تا 10 سانتي متري (0/93+) و دماي هوا (0/91+) بود، درحالي‌كه بيشينه ي همبستگي منفي براي متغيرهاي ابرناكي (0/92-) و رطوبت نسبي (0/81-) برآورد شد.