بررسي اثر آدنين همي سولفات و تنظيم كننده‌هاي رشد گياهي بر افزايش نرخ باززايي مستقيم ريزنمونه برگي ارقام ميخك

هدف: اصلاح ژنتيكي ميخك به عنوان يكي از مهم‌ترين گل هاي شاخه بريده دنيا، از اهميت بالايي برخوردار مي‌باشد. به اين منظور استفاده از تكنيك‌‌‌هاي اصلاح درون شيشه‌‌‌‌‌اي بسيار ضروري است. يكي از مهم‌ترين ملزومات اصلاح درون شيشه اي ميخك، دسترسي به يك روش باززايي با بهره وري بالا و كم‌‌‌‌ترين احتمال تغيير ژنتيكي مي‌باشد. در پژوهش حاضر به منظور تعيين روشي بهينه و با سرعت بالا، براي باززايي مستقيم ارقام ميخك با استفاده از تنظيم كننده هاي مختلف از جمله استفاده از آدنين همي‌ سولفات، براي اولين بار در ارقام ميخك طراحي و اجرا شد. مواد و روش‌ها: به منظور تعيين سطح بهينۀ تركيبات محيط كشت جهت باززايي مستقيم ارقام ميخك (اسكيمو، تيبور و لابرتي)، آزمايشي با استفاده از محيط كشت MS به همراه غلظتهاي مختلف تنظيمكنندههاي رشد شامل تيديازورون (TDZ) در چهار سطح (0.5, 1, 2, 3 mg/L)، IAAدر دو سطح (0.5,1, mg/L) و آدنين‌همي‌سولفات در چهار سطح (0, 20, 40, 80 mg/L) به صورت طرح كاملاً تصادفي طراحي و اجرا شد. نتايج: مدل استفاده شده براي اين آزمايش، در سطح يك درصد با R^2= 96% و CV=22 معني‌دار شد كه نشان‌دهندۀ دقت قابل قبول آزمايش مي‌باشد. با توجه به نتايج، مشاهده شد كه در ريزنمونه‌هاي برگي ارقام مختلف ميخك، استفاده از محيط كشت MS در شرايط نوري به همراه TDZ 2 mg/L+ IAA 0.5 mg/L به طور مطلوبي سبب باززايي مستقيم از ريزنمونههاي برگي شد. قابل ذكر است، با اضافه‌كردن40 ميلي‌گرم در ليتر آدنين‌همي‌سولفات به محيط كشت، ميانگين باززايي در بين ارقام مختلف، از 66 درصد به 94 درصد و ميانگين تعداد شاخه در هر ريزنمونه از 12 شاخه به 36 شاخه افزايش يافت. نتيجه‌گيري: به طور كلي نتايج آزمايش نشان داد كه استفاده از تركيب محيط پايه MS، ريزنمونه برگي در شرايط روشنايي و همچنين استفاده از تركيب تنظيم‌كننده TDZ 2mg/L+ IAA 0.5 mg/L+ Adenine sulfate 40 mg/L به طور معني‌داري سبب باززايي از برگ ارقام ميخك شد. به طور خلاصه نتايج اين پژوهش گواه اين بود كه استفاده از آدنين‌همي‌سولفات تأثير معني‌داري در افزايش نرخ باززايي مستقيم ارقام ميخك دارد.