فراتحليل مطالعات عوامل موثر بر سبك زندگي سلامت محور در ايران ( از سال 1385 تا1398)

سابقه و هدف: در چند دهه اخير مفهوم سبك زندگي سلامت‌محور در كانون تمركز پژوهش‌هاي اجتماعي قرار گرفته است و به‌عنوان پديده‌اي با دلالت‌هاي متكثر، رفتارهاي فردي و جمعي مرتبط با سلامت را مطالعه مي‌كند. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحليل انجام شده است. جامعه آماري پژوهش، شامل كليه پژوهش‌هايي است كه پيرامون سلامت و سبك زندگي سلامت‌محور در سال‌هاي 13981385 صورت گرفته است و از مجموع 65 پژوهش انجام‌شده، در نهايت 11 پژوهش به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و براساس نرم‌افزار CMA2 بررسي گرديدند. نتايج: متغير پايگاه اجتماعي اقتصادي با اندازه‌ي اثر 0.085، بيشترين ميزان اثر را بر سبك زندگي سلامت‌محور داشته است و از ميان متغيرهاي سن، جنس و تحصيلات، اندازه اثر متغير جنس با ميزان 0.66 بيش از دو متغير ديگر است. از ميان متغيرهاي اجتماعي، تنها اندازه اثر سرمايه اجتماعي با مقدار 0.053 معنادار است. در بحث سوگيري انتشار، نتايج حاصل از نمودار قيفي و آزمون بگ و مزومدار نشان مي‌دهد كه غالب مطالعات در سطح مياني قيف قرار دارند و برحسب آزمون بگ و مزومدار كه بزرگ‌تر از 0.05 است، نتايج آزمون N ايمن از خطا نشان مي‌دهد و بايد 131 مطالعه ديگر انجام شود تا در برآوردهاي پژوهش فعلي، بتوان شك نمود. نتيجه‌گيري: به‌نظر مي‌رسد از ميان عوامل ساختاري، پايگاه اقتصادي، اجتماعي و سرمايه اجتماعي و از ميان عوامل زمينه‌اي، متغير جنسيت بالاترين تأثير را بر بهبودبخشي كيفيت سبك زندگي سلامت‌محور دارند. واژگان‌كليدي: سبك زندگي سلامت‌محور، متاآناليز، عوامل اجتماعي سلامت، انتخاب‌هاي فردي، ايران