بررسي توزيع مكاني و دسترسي به پارك هاي شهر خرم آباد با استفاده از روش تحليل شبكه و بافرينگ

Studying spatial distribution of urban parks of Khoramabad city using Network Analysis and Buffering Analysis

سابقه و هدف امروزه عدالت اجتماعي بيش از هر موضوعي در مديريت شهري اهميت دارد. از ديدگاه عدالت اجتماعي يكي از اهداف مهم برنامه ريزي شهري، دسترسي و بهره مندي عادلانه همه شهروندان به كاربري ها و خدمات عمومي است. پارك هاي شهري به عنوان بخش مهمي از فضاي سبز توانايي ارايه خدمات متنوع محيط زيستي، اجتماعي و تفريحي به شهروندان را دارند. مكان يابي پارك ها به عنوان بخشي از فضاي سبز بايد به گونه اي باشد كه در سطح شهر توزيع عادلانه اي را فراهم كنند. توزيع مناسب باعث مي شود كه تمامي شهروندان به راحتي به آنها دسترسي داشته باشند و از خدمات ارايه شده توسط آنها بهره مند شوند. اين تحقيق با هدف بررسي توزيع مكاني پارك هاي شهري خرم آباد صورت گرفته است. مواد و روش ها براي انجام تحقيق ابتدا نقشه مناطق سه گانه شهر خرم آباد و همچنين نقشه پارك هاي موجود تهيه شد. اين نقشه با استفاده از تصاوير گوگل ارث اعتبارسنجي و به روز رساني شد. سرانه پارك هاي شهر بر اساس نسبت مساحت آنها به جمعيت هر كدام از مناطق سه گانه شهري محاسبه شد. براي بررسي توزيع مكاني از دو روش تحليل شبكه و تحليل بافرينگ در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي استفاده شد. جهت مقايسه مناطق مختلف محدوده مورد مطالعه از لحاظ ميزان سرويس دهي پارك ها از دو شاخص نسبت محدوده سرويس دهي و نسبت جمعيت تحت پوشش خدمات پارك استفاده شد. يافته ها نتايج تحقيق نشان داد كه مناطق يك، دو و سه شهر خرم آباد به ترتيب داراي سرانه معادل 76/1، 37/1و 76/2 متر مربع مي-باشند. در تحليل ساده بافرينگ مساحت سرويس دهي پارك هاي شهري 87/1693 هكتار يا حدود 47 درصد و مجموع سرويس دهي در تحليل شبكه 06/845 هكتار يا حدود 23 درصد مساحت شهر به دست آمد. ميزان منطقه تحت پوشش در روش تحليل شبكه به عنوان منطقه تحت سرويس دهي واقعي پارك ها، حدودا نيمي از سرويس دهي محاسبه شده در روش بافرينگ است. اختلاف بين قابليت سرويس دهي واقعي و انتزاعي در دو روش تحليل شبكه و بافرينگ، نشان دهنده توزيع نامناسب پارك هاي شهري و لزوم توجه به اين امر در طراحي هاي جديد است. نتيجه گيري نتايج مطالعه نشان داد كه پارك هاي شهري در شهر خرم آباد علاوه بر وسعت پايين نسبت به جمعبت، به طور نامناسب در رابطه با جمعيت و تراكم توسعه، توزيع شده اند. وضعيت موجود بيانگر عدم عدالت اجتماعي از نظر توزيع پارك هاي شهري به عنوان يك فاكتورمحيط زيستي است كه لازم است در برنامه هاي مديريت شهري، علاوه بر تلاش براي افزايش سرانه، توزيع عادلانه آن در سطح شهر نيز مورد توجه قرار گيرد

Background and objective: Today, social equality is more important than any issue in urban management and can affect all aspects of citizens' lives. From the perspective of social equality one of the most important goals of urban planning is access and efficiency fair of all citizens to public services. Urban Parks as an important part of urban green spaces can provide citizens with variety of environmental, social and economic products and services. The well- distributed urban parks are integral part of cities that citizen can access to and benefit from them. This project was conducted to studying spatial distribution of urban parks of Khoramabad city using network analysis and buffering, Material and methods: the analysis was conducted using the maps of three districts of city and urban parks. The spatial distribution of parks in the three districts was evaluated in terms of serviceability indices including service area ratio, service population ratio, and service floor area ratio. Results: The results showed that per capita urban park areas for 3 districts are 1.76, 1.37 and 2.76 m2, respectively. The simple analysis buffering service area of urban parks was 1693/87 hectares which covers about 47/51% of the total city and total service network of urban parks was 845/06 hectares (approximately 23/7% of the city) that about half of servicing area of the buffering method. Conclusion: the results of this study showed that city parks in Khorramabad are poorly distributed in relation to population, land use and density of development. This poor distribution must be considered in future plans in urban parks management. Background and objective: Today, social equality is more important than any issue in urban management and can affect all aspects of citizens' lives. From the perspective of social equality one of the most important goals of urban planning is access and efficiency fair of all citizens to public services. Urban Parks as an important part of urban green spaces can provide citizens with variety of environmental, social and economic products and services. The well- distributed urban parks are integral part of cities that citizen can access to and benefit from them. This project was conducted to studying spatial distribution of urban parks of Khoramabad city using network analysis and buffering, Material and methods: the analysis was conducted using the maps of three districts of city and urban parks. The spatial distribution of parks in the three districts was evaluated in terms of serviceability indices including service area ratio, service population ratio, and service floor area ratio. Results: The results showed that per capita urban park areas for 3 districts are 1.76, 1.37 and 2.76 m2, respectively. The simple analysis buffering service area of urban parks was 1693/87 hectares which covers about 47/51% of the total city and total service network of urban parks was 845/06 hectares (approximately 23/7% of the city) that about half of servicing area of the buffering method. Conclusion: the results of this study showed that city parks in Khorramabad are poorly distributed in relation to population, land use and density of development. This poor distribution must be considered in future plans in urban parks management.