اثربخشي برنامه تعاملاتي شناختي-رفتاري مثبت گرا بر بهداشت روان و رضايت از شغل معلمان

The Effectiveness of Positive Cognitive-Behavioral Interaction program on Mental Health and Job Satisfaction of Teachers

پژوهش حاضر باهدف بررسي اثربخشي برنامه تعاملاتي شناختي- رفتاري مثبت گرا به صورت گروهي بر بهبود بهداشت روان و رضايت از شغل معلمان شهر بوكان صورت گرفت. روش پژوهش، آزمايشي و در چارچوب طرح شبه آزمايشي از نوع پيش آزمون-پس آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل تمامي معلمان مرد دوره ابتدايي شهرستان بوكان در سال تحصيلي 98-97 بود كه از بين آن ها 30 نفر به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي انتخاب شدند و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل جايگزين شدند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامه بهداشت روان كيز (2002) و پرسشنامه رضايت از شغل مينه سوتا (MSQ) بود كه قبل و بعد از مداخله بر روي گروه آزمايش و كنترل اجرا شد. برنامه تعاملات گروهي بر اساس رويكرد شناختي-رفتاري مثبت گرا تنظيم شد و در طي 8 جلسه گروهي و مدت زمان 90 دقيقه براي گروه آزمايش اجرا شد اما بر روي گروه كنترل مداخله اي صورت نگرفت. داده ها با استفاده از روش تحليل كوواريانس چند متغيره مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. يافته ها نشان داد كه بين ميانگين نمرات مولفه هاي رضايت از شغل (نوع شغل، فرصت هاي پيشرفت، جوسازماني و سبك رهبري) و همه مولفه هاي بهداشت روان طي مراحل پيش آزمون و پس آزمون در گروه آزمايش تفاوت معناداري وجود دارد؛ درحالي كه اين تفاوت در گروه كنترل معنادار نبود.

The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of group-based positive cognitive-behavioral interaction program on improving mental health and job satisfaction of teachers in Bukan. The research method was experimental in the form of a pretest-posttest quasi-experimental design with control group. The statistical population included all male elementary school teachers in Buchan city in the academic year of 1997-98, from which 30 people were selected by cluster random sampling and randomly assigned to experimental and control groups. Data collection tools included Mental Health Questionnaire (2002) and Minnesota Job Satisfaction Questionnaire (MSQ) that were administered to the experimental and control groups before and after the intervention. The group interaction program was based on a positive cognitive-behavioral approach and was administered to the experimental group during 8 group sessions and 90 minutes duration but no intervention was performed on the control group. Data were analyzed using multivariate analysis of covariance. The results showed that there was a significant difference between the mean scores of job satisfaction components (job type, promotion opportunities, organizational climate and leadership style) and all components of mental health during pre-test and post-test stages in the experimental group; While this difference was not significant in the control group.