اثرات جهاني تحريم نفتي ايران: كاربردي از نظريه بازي ها

تاريخ سياسي ايران در چند دهه ي اخير نشان مي دهد كه ايران همواره در معرض تحريم هاي گسترده بوده است. از جمله ي اين تحريم ها، تحريم هاي نفتي است كه كشورهاي تحريم‌كننده در جهت محروم كردن ايران از درآمدهاي نفتي و وادار كردن آن به همكاري با جامعه جهاني آن را به كار گرفته اند. در يك فرآيند تجاري بين المللي، تحريم نفت ايران از سوي آمريكا و همراهانش ، متغيرهاي اقتصاد ايران و جهان را تحت تأثير قرار مي دهد. به علت تأثيرات چندجانبه اين تحريم ها بر متغيرهاي اقتصادي و اثرات غير مستقيم آن بر متغير رفاه از يك مدل تعادل عمومي قابل محاسبه پنج منطقه اي، ويژه تجارت جهاني(GTAP) استفاده شده تا پيامدهاي حاصله از درخت بازي بين سه بازيگر مستقل آمريكا، اتحاديه تاريخ سياسي ايران در چند دهه ي اخير نشان مي دهد كه ايران همواره در معرض تحريم هاي گسترده بوده است. از جمله ي اين تحريم ها، تحريم هاي نفتي است كه كشورهاي تحريم‌كننده در جهت محروم كردن ايران از درآمدهاي نفتي و وادار كردن آن به همكاري با جامعه جهاني آن را به كار گرفته اند. در يك فرآيند تجاري بين المللي، تحريم نفت ايران از سوي آمريكا و همراهانش، متغيرهاي اقتصاد ايران و جهان را تحت تأثير قرار مي دهد. به علت تأثيرات چندجانبه اين تحريم ها بر متغيرهاي اقتصادي و اثرات غير مستقيم آن بر متغير رفاه از يك مدل تعادل عمومي قابل محاسبه پنج منطقه اي، ويژه تجارت جهاني(GTAP) استفاده شده تا پيامدهاي حاصله از درخت بازي بين سه بازيگر مستقل آمريكا، اتحاديه اروپا و ايران محاسبه گردد. بستار مدل جيتپ متناسب با فروض به كارگرفته شده تغيير داده شده است. نتايج نشان مي دهد مناطق آمريكا، ايران و عمده خريداران نفت از ايران از تحريم ها، آسيب مي بينند كه ميزان اين آسيب با افزايش محدوديت هاي نفتي بيشتر مي شود. در تحريم هاي ضعيف عليه ايران اتحاديه اروپا، اثرات رفاهي مثبتي را تجربه مي كند اما با شدت گرفتن تحريم ها آن ها نيز از تحريم هاي نفتي ايران دچار زيان مي شوند. تعادل نش بازي در جايي اتفاق مي افتد كه آمريكا و اتحاديه اروپا بازه تحريم هاي ضعيف را عليه ايران انتخاب مي كنند. همچنين تعادل نش بازي نشان مي دهد كه ايران تسليم تحريم هاي نفتي اعمال شده نخواهد شد و به دنبال يافتن راهي براي كم اثر كردن تحريم ها خواهد بود چرا كه مي تواند با اين كار وضعيت رفاهي خود را بهبود بخشد. به علت وجود هزينههاي اقتصادي ناشي از تحريم هاي نفتي عليه ايران، عدم تفاهم كامل بين آمريكا و اروپا و تلاش ايران براي دور زدن تحريم ها به نظر مي رسد كه آمريكايي ها نتوانند صادرات نفت ايران را به صفر برسانند. اروپا و ايران محاسبه گردد. بستار مدل جيتپ متناسب با فروض به كارگرفته شده تغيير داده شده است. نتايج نشان مي دهد مناطق آمريكا، ايران و عمده خريداران نفت از ايران از تحريم ها، آسيب مي بينند كه ميزان اين آسيب با افزايش محدوديت هاي نفتي بيشتر مي شود. در تحريم هاي ضعيف عليه ايران اتحاديه اروپا، اثرات رفاهي مثبتي را تجربه مي كند اما با شدت گرفتن تحريم ها آن ها نيز از تحريم هاي نفتي ايران دچار زيان مي شوند. تعادل نش بازي در جايي اتفاق مي افتد كه آمريكا و اتحاديه اروپا بازه تحريم هاي ضعيف را عليه ايران انتخاب مي كنند. همچنين تعادل نش بازي نشان مي دهد كه ايران تسليم تحريم هاي نفتي اعمال شده نخواهد شد و به دنبال يافتن راهي براي كم اثر كردن تحريم ها خواهد بود چرا كه مي تواند با اين كار وضعيت رفاهي خود را بهبود بخشد. به علت وجود هزينه هاي اقتصادي ناشي از تحريم هاي نفتي عليه ايران، عدم تفاهم كامل بين آمريكا و اروپا و تلاش ايران براي دور زدن تحريم ها به نظر مي رسد كه آمريكايي ها نتوانند صادرات نفت ايران را به صفر برسانند.