نگاهي به ظرفيتهاي آهنگسازي در فرم بسيط، با توجه به تعاريف موجود در رسالات مكتب منتظميه

پرسش اصلي اين نوشتار اين است كه ساختارِ فرمالِ ((بسيط)) به عنوان يكي از فرم هاي موسيقي قديم ايران چه خصوصياتي دارد. هدف از طرح اين پرسش ارائه ي راهكارهايي براي احيا و به كارگيري مجدد اين قالب در آهنگسازي دوره ي معاصر موسيقي ايران است. در اين رهگذر، ابتدا از ميان مختصات تشريح شده توسط عبدالقادر مراغي و سپس با رجوع به آثار نويسندگان پس از وي، امكانات ساختار بسيط شناسايي و تشريح، و اشتراكات و تناقض هاي موجود در آن استخراج و دسته بندي شده است. در قدم بعدي با استناد به خصايص به دست آمده، قواعد فرمال و محتوايي ساختِ بسيط ارائه شده است. سپس با اشاره به خاصيت انعطاف پذيري موجود در بسيط، به انشعابات موجود در اين قالب اشاره شده و سرانجام انواع شش گانه اي از قالب بسيط در اختيار خوانندگان قرار گرفته است. در بخشي از مقاله ي حاضر براي روشن شدن تفاوت هاي محتوايي هر يك از بخش هاي بسيط به بررسي انواع كلامِ مورد استفاده در ساخت اين فرم پرداخته شده است. در بخش ديگري از اين مقاله با بررسي كاركردهاي متنوع اعاده ي سرخانه، قدم هايي كاربردي تر در چگونگي ساخت بسيط برداشته شده و دستور العملي از ساخت بسيط در اختيار خوانندگان قرار گرفته است و سرانجام براي حل تناقضات موجود بين تعاريف مختلف راه حل هايي پيشنهاد شده است.