ارزيابي پايداري اجتماعي محلات نوسازي شده ي شهر تهران (نمونه محلات شبيري-جي و شمشيري)

Social Sustainability Assessment of Tehran City Renovated Neighborhoods Case Study: Shamshiry and Shobiry-Ja Neighborhoods

نوسازي بافتهاي فرسوده ، از سال 1388 در شهر تهران با تهيه بسته‌هاي حمايتي شامل اعطاء تسهيلات ارزان قيمت و بدون سپرده و بخشودگي هاي عوارض، در كنار مجموعه‌اي از اقدامات هم راستا،‌ از طريق دولت و شهرداري به صورت نسبتا منسجمي پيگيري شده است. اين برنامه موجب افزايش در ساخت و سازها در محدوده‌هاي بافت فرسوده شد اما آيا به پايداري اجتماعي بيشتر محلات شهري نيز منجر گرديد؟ هدف اين مطالعه ، تعيين نتايج مستقيم و پيامدهاي بلندمدت‌تر سياست گذاري و برنامه ريزي بازآفريني شهري در حوزه‌هاي اصلي پايداري اجتماعي در محلات نوسازي شده است. روش تحقيق از نوع ارزيابي به شيوه كمي و كيفي و با استفاده از ابزارهاي پرسشنامه ، مصاحبه ، مشاهده و بررسي اسناد بوده است. حوزه زماني ارزيابي از سال 1386 تا سال 1394 و حوزه مكاني آن محلات شمشيري و شبيري-جي شهر تهران است.از مجموع 101 متغير سنجش پايداري اجتماعي تعداد 46 متغير از طريق پرسشنامه (حجم نمونه 377 نفر در محله شمشيري و 375 در محله شبيري-جي از سرپرستان يا همسران ايشان)، 14 متغير از طريق مشاهده و 37 متغير از طريق مصاحبه و اسناد مورد بررسي قرار گرفته اند. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه در برخي از حوزه ها برنامه بازآفريني، به پايداري بيشتر محلات و در اغلب حوزه‌ها به ناپايداري و يا عدم تاثير در وضعيت اجتماعي محلات منجر شده است. همچنين با توجه به پيش بيني روندها ، نتيجه‌گيري شد كه در صورت تداوم نوسازي به شكل كنوني ، تداوم ناپايداري ساخت اجتماعي محلات فرسوده قابل پيش بيني است.

The national regeneration program of urban fabrics has been promoted Since 2009 by advocacy measures including granting cheap construction credits and no permit fees in an annual encouraging package that with other neighborhood base promotion increased housing construction in determinate areas. However this question has been mentioned that whether this kind of regeneration will lead to more sustainable neighborhoods and communities, especially in term of social sustainability?The main goal was evaluation of direct result and long-run impacts of regeneration program on main aspects of social sustainability in two selected neighborhood of Tehran, Shamshiry and Shobiry-Ja. Following a relatively comprehensive discussion on literature review and theoretical issues, assessment framework of social sustainability fixed on 9 main aspects and more then hundred criteria which classified in 3 levels, based on Maslow’s hierarchy of needs. Data of each criterion gathered by questionnaire (716 sample, 46 criteria), observation (14 criteria), interview and documents (37 criteria) and evaluated based on national urban standards and analytical thresholds which are prevalent in social impact assessment studies. Overall results show in a few aspects, regeneration program has made both neighborhoods more sustainable. However in many areas the program has leaded to unsustainable outcomes for communities. Foreseeable trends shows, if the current direction insist to continue without improvements, will jeopardize all achievements of program and will make the social structure of neighborhoods unsustainable.