مطالعه انتقادي مدخل آدم(ع) در دائرة المعارف اسلام

مدخل «آدم(ع)» نوشته يكي از مستشرقان به نام «يوهانس پدرسن» (J. Pedersen) است كه در دائرة المعارف اسلام به چاپ رسيده. اين نوشتار به نقد و ارزيابي مدخل ياد شده پرداخته است با اين هدف كه بررسي آثار مستشرقان درباره آموزه‌هاي ديني به ويژه مباحث قرآني، فضاي فكري انديشمندان غير مسلمان را تا حدودي پيشِ ديد مسلمانان قرار دهد. همچنين نقد و ارزيابي آثار يادشده نيز زمينة آشنايي افكار عمومي با اسلام ناب را فراهم مي‌كند. نويسنده در اين مدخل ابتدا با استناد به آيات قرآن، خلقت آدم، مذاكره خداوند با فرشتگان و دستور سجده به آدم، امتناع شيطان از دستور خداوند، نافرماني آدم و حوا و سپس هبوط آنان از بهشت را بيان و سپس با استناد به روايات تفسيري و تاريخي اهل سنت و به ويژه منابع مستشرقان، داستان آدم(ع) را تبيين كرده است. يافته‌هاي پژوهش از عدم تسلط و اشراف علمي پدرسن بر منابع اسلامي اعم از آيات قرآن و روايات اصيل درباره داستان آدم(ع) و در نتيجه فهم ناقص و نادرست او حكايت مي‌كند. عدم جامعيّت در استناد به آيات قرآن، عدم ساختاربندي در عناوين مدخل، تأثيرپذيري از اسرائيليات، برداشت‌هاي سطحي و فاقد تحليل، عدم توجه به تحريف‌ناپذيري قرآن و مراجعه محدود به منابع اصلي؛ مهمترين نقدهايي است كه به مدخل آدم و ديدگاه‌هاي بيان شده در آن وارد است.