غربالگري بيست ژنوتيپ مختلف برنج از نظر تحمل يا مقاومت به كرم ساقه‌خوار نواري (Chilo suppressalis) در شرايط مزرعه

كرم ساقه خوار نواري برنج Chilo suppressalis Walker (Lep.: Pyralidae) به عنوان مهم ترين آفت در شاليزارهاي شمال كشور محسوب مي شود و قادر است سالانه خسارت زيادي به گياه برنج وارد نمايد. در حال حاضر، استفاده از آفت كش هاي شيميايي يكي از متداول ترين روش هاي كنترل اين آفت مي باشد؛ اما به دليل مسائل و مشكلات زيست محيطي ناشي از آن ها در اكوسيستم زراعي برنج ناگزير بايد به دنبال روش هاي سالم تر از جمله استفاده از ارقام يا لاين هاي مقاوم يا متحمل به كرم ساقه خوار نواري برنج گام برداشت. پژوهش حاضر به منظور دستيابي به ارقام و لاين (هاي) مقاوم يا متحمل به خسارت كرم ساقه خوار نواري برنج  با بررسي بذرهاي 20 لاين و رقم اميد بخش برنج، انجام شد. بدين منظور آزمايشي در قالب طرح بلوك‏ كامل تصادفي با 20 تيمار و در سه تكرار در شرايط مزرعه در موسسه تحقيقات برنج كشور، رشت، در دو مرحله رويشي و زايشي گياه برنج نسبت به كرم ساقه خوار مورد ارزيابي قرارگرفت. نتايج حاصل از اين بررسي نشان داد كه تمام 20 رقم و لاين هاي مورد آزمايش در نسل اول كرم ساقه خوار نواري برنج و بر اساس سيستم ارزيابي استاندارد برنج (ايري) با آلودگي جوانه هاي مركزي مرده بين 15.29 تا 21.85 درصد و در گروه نسبتاً مقاوم قرار گرفتند (درجه 5). همچنين، در نسل دوم آفت با تعيين آلودگي در خوشه هاي سفيد شده، لاين 4 در گروه مقاوم و ارقام و لاين هاي رديف هاي 2، 4، 5، 7، 13،11، 14، 15 و 18 با بيشترين آلودگي به كرم ساقه خوار، در گروه نسبتاً مقاوم قرار گرفتند. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه ارقام و لاين هاي در رديف 1، 3، 6، 8، 9، 12، 16 و 19 نسبت به كرم ساقه خوار نواري در گروه نسبتاً حساس گروه بندي شدند. همچنين، رقم گوهر با بيشترين آلودگي خوشه هاي سفيد شده در مرحله زايشي گياه برنج با 31.28 درصد، در گروه حساس قرار گرفت؛ بنابراين، در پژوهش حاضر لاين 5 رديف 11، لاين 14 رديف 10 و لاين 37 رديف 17 براي انجام برنامه هاي اصلاحي و مديريت تلفيقي كرم ساقه خوار نواري برنج معرفي شدند.