اثر كيفيت نهادي فساد و وابستگي به منابع طبيعي بر سلامت در ايران

مقدمه: ايران داراي منابع طبيعي همچون نفت و گاز است كه مي‌تواند بر سلامت تأثيرگذار باشد. نحوه اثرگذاري منابع طبيعي بر سلامت، موضوعي است كه توجه اقتصاددانان را به خود جلب كرده است. اين پژوهش اثر فساد و وابستگي اقتصادي به منابع طبيعي را بر سلامت در ايران بررسي كرده است.روش ها: مطالعه حاضر از نوع كاربردي بود كه با روش تحليليتوصيفي به‌صورت طولي با استفاده از روش رگرسيون انتقال ملايم براي سال‌هاي 1363 تا 1396 انجام شد. جامعه پژوهش داده‌هاي سالانه كل كشور بود. متغير وابسته اميد به زندگي و متغيرهاي مستقل اصلي رانت نفتي به توليد ناخالص داخلي و شاخص فساد است. ساير متغيرهاي مستقل شامل توليد ناخالص داخلي سرانه و سطح سواد است. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار Eviews (نسخه 12) انجام شد.يافته ها: نتايج حاصل از برآوردها نشان داد كه اثر وابستگي اقتصادي به منابع طبيعي بر سلامت و شاخص كيفيت نهادي فساد در ايران طي دوره موردمطالعه به شكل U معكوس بوده است. ميزان حد آستانه‌اي برآوردي سهم رانت نفتي به توليد ناخالص داخلي بر اميد به زندگي، برابر با 3.07 درصد بوده است. شاخص كاهش فساد و آموزش بر سلامت تأثير مثبت و معناداري بوده است؛ اما توليد ناخالص داخلي بر اميد به زندگي تأثير منفي داشته است.نتيجه‌گيري: مطابق با نتايج به‌دست‌آمده از اين مطالعه، به جهت كاهش اثرات منفي حاصل از وابستگي به منابع طبيعي پيشنهاد مي‌شود كه سياست‌هاي مناسب مانند توجه به ساير بخش‌هاي توليدي و تقويت ديگر زيرساخت‌هاي اقتصادي كشور جهت كاهش وابستگي به منابع طبيعي با توجه به شرايط موجود در كشور بهبود يابد. همچنين، با توجه به اثر مثبت كاهش فساد بر سلامت توصيه مي‌شود كه اجراي سياست‌هاي مناسب جهت كاهش فساد در دستور كار دولت قرار گيرد.