ارزيابي ريسك هاي زيست محيطي سد البرز با استفاده از روش هاي تاپسيس و تاپسيس فازي

Environmental risk assessment of Alborz Dam using Topsis and Fuzzy Topsis methods

هدف از انجام اين تحقيق ارزيابي ريسك هاي زيست محيطي سد البرز بر روي رودخانه بابلرود واقع در شهرستان بابل، با استفاده از روش هاي تصميم گيري چند شاخصه بود. در ابتدا به شناسايي محيط زيست محدوده مورد مطالعه پرداخته شد و سپس ليستي از ريسك هاي زيست محيطي شناسايي شده، در فاز ساختماني و بهره برداري تهيه و در قالب پرسشنامه در اختيار كارشناسان محيط زيست و آشنا با حوزه سد البرز قرار داده شد. ريسك هاي زيست محيطي براساس سه شاخص شدت وقوع، احتمال وقوع و اهميت ريسك، طبق طيف امتيازدهي ليكرت توسط كارشناسان امتيازدهي گرديد، سپس با استفاده از روش هاي تاپسيس و تاپسيس فازي رتبه بندي ريسك هاي زيست محيطي انجام شد. مهمترين ريسك هاي سد البرز با استفاده از روش تاپسيس در فاز ساختماني به ترتيب: تخريب جنگل در محدوده سد با امتياز 0/926 ، جابه جايي ساكنان مخزن سد با امتياز 0/837 و در فاز بهره برداري به ترتيب: لايه بندي حرارتي مخزن سد با امتياز 0/847 ، زمين لغزش با امتياز 0/751 ، همچنين مهمترين ريسك هاي سد البرز با استفاده از روش تاپسيس فازي در فاز ساختماني به ترتيب: جابه جايي ساكنان مخزن سد با امتياز 0/682 ، تخريب جنگل در محدوده سد با امتياز 0/677 و در فاز بهره برداري به ترتيب: لايه بندي حرارتي مخزن سد با امتياز 0/645 ، زمين لغزش با امتياز 0/630 بدست آمد و در نهايت براي رفع تعارض بين نتايج از يكي از روش هاي ادغام (روش ميانگين رتبه ها) استفاده شد.

The purpose of this study was to evaluate the environmental risks of Alborz Dam on Bababrood River in Babol city, using multi-criteria decision making methods. Initially, environmental identification of the study area was carried out, Then a list of environmental risks identified in the construction and exploitation phase was prepared and presented to environmental experts familiar with the Alborz dam area in the form of a questionnaire. environmental risks scored by environmental experts based on three indicators, Severity of occurrence, Probability of occurrence, Then environmental risks ranking was performed using TOPSIS and Fuzzy TOPSIS methods. The most important risks of Alborz dam using TOPSIS method in the construction phase, respectively: Was Obtained, Destruction of forest within the dam with a score of 0.926, Displacement of reservoir residents with a score of 0.837 an‎d in the phase of operation: Thermal stratification of dam reservoir with a score of 0.847, Landslide with a score of 0.751. Also, the most important risks of the Alborz dam using the Fuzzy Topsis method in the construction phase, respectively: Was Obtained, Displacement of reservoir residents with a score of 0.682, Demolition of forest within the dam with a score of 0.677, an‎d in the phase of operation, respectively: Thermal stratification of dam reservoir with a score of 0.645, Landslide with a score of 0.630. Finally, one method of integration (average rating method) was used to resolve the conflict between the results.