ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ درون ﮔﻮﻧﻪ اي ﭘﺪه در ﺗﻮده ﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ و آﻣﯿﺨﺘﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭼﻬﺎرآﺳﯿﺎب ﺑﻬﺒﻬﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻧﺸﺎن دار

Intraspecific interaction comparison in Populus euphratica stands using Mark correlation function in Behbahan Chaharasyab area

سابقه و هدف اثر متقابل درون گونه اي به دليل اينكه بين پايه هاي يك گونه كه داراي آشيان اكولوژيك مشابهي هستند رخ مي دهد داراي اهميت مي باشد. هدف اين تحقيق، ارزيابي اثر متقابل درون گونه اي درختان پده (Populus euphratira Oliv.) با استفاده از تابع همبستگي نشان دار مي باشد. مواد و روش ها موقعيت مكاني تمام درختان داراي قطر بيشتر از 2/5 سانتيمتر در دو توده خالص و آميخته به مساحت 4/5 و 9/1 هكتار در منطقه چهارآسياب بهبهان، برداشت شد. ارتفاع كل درخت، قطر برابر سينه، قطر تاج و طول بخش نورگير تاج درختان به عنوان متغير نشان اندازه گيري شدند. جهت بررسي اثر متقابل درون گونه اي از تحليل الگوي مكاني نقطه اي استفاده شد. جهت آشكار كردن ارتباطات مكاني بين پايه هاي درختان پده از نظر ويژگي هاي مختلفي مثل ارتفاع كل درخت، قطر برابر سينه، قطر تاج و طول بخش نورگير تاج از تابع همبستگي نشان دار (MCF) استفاده شد. يافته ها نتايج نشان داد كه در توده خالص، بين قطر برابر سينه درختان در فاصله كمتر از 5 و بيشتر از 20 متر همبستگي منفي معني دار ديده شد. بين فواصل 5 تا 20 متر حالت استقلال بين پايه ها ديده شد. بين قطر تاج درختان پده از فاصله 5 تا 40 متر همبستگي مثبت و از فاصله 45 متر به بعد همبستگي منفي ديده شد. بين ارتفاع كل و طول بخش نورگير تاج درختان از فاصله 5 تا 30 متر همبستگي مثبت معني داري ديده شد. از فاصله 30 متر به بعد حالت استقلال بين پايه ها ديده شد. در توده آميخته، بين قطر برابر سينه درختان تا فاصله 40 متري حالت استقلال ديده شد. از فاصله 40 متر به بعد همبستگي مثبت ديده شد. بين قطر تاج درختان در تمام فواصل همبستگي منفي ديده شد. بين ارتفاع كل و طول بخش نورگير تاج درختان در اكثر فواصل حالت استقلال ديده شد. نتيجه گيري در توده خالص، بسته به فواصل مختلف و متغيرهاي متفاوت حالات مختلفي از اثر متقابل اعم از منفي، مثبت و استقلال در بين پايه هاي درختي ديده شد. در حالي كه در توده آميخته بجز وضعيت اثر متقابل منفي كه در رابطه با قطر تاج ديده شد در بقيه موارد حالت استقلال بين پايه هاي مختلف از نظر متغيرهاي مورد بررسي مشاهده شد. قطر برابر سينه در دو توده خالص و آميخته شرايط مشابهي نشان دادند. در توده خالص، قطر تاج بين پايه هاي درختي همبستگي مثبت و در توده آميخته همبستگي منفي نشان داد. همبستگي مثبت بين ارتفاع كل و طول بخش نورگير تاج پايه ها در توده خالص ديده شد درحالي كه در توده آميخته، استقلال بين پايه ها مشاهده گرديد. مجموع، مطالعه اثر متقابل بين درختان پده براي درك پويايي، روند رشد و مكانيسم هايي كه اين گونه با ارزش را در خطر انقراض قرار مي دهد مفيد باشد.

Background and objectives: Intraspecific interaction is important because it occurs between the same species individuals that have similar ecological nests. The objective of this study was to evaluate intera-specific interaction of poplar trees (Populus euhratira Olivier.) using mark correlation functions. Materials and methods: The position of all trees with DBH>2.5 cm were recorded in two pure and mixed stands in Behbahan Chaharasyab area with area of 4.5 and 9.1 ha, respectively. Tree height (H), diameter at breast height (DBH), crown diameter (CD) and light crown length (LCL) were measured as mark variables. Point spatial pattern analysis was used to study the spatial pattern and intraspecific interaction. Marked correlation (MCF) function was used to reveal the spatial relationships between the poplar individuals trees in terms of various characteristics such as total tree height, diameter at breast height, crown diameter and light crown length. Results: The results showed that in pure stand, a significant negative correlation was observed between the DBH of trees at a distance of less than 5 and more than 20 m. Between distances of 5 to 20 m, an independent state was observed between the individuals. There was a positive and negative correlation between the crown diameter of poplar trees from a distance of 5 to 40 m and more than 45 m, respectively. There was a significant positive correlation between the total height and the light crown length of the trees from a distance of 5 to 30 m. At a distance of more than 30 m, the independence was seen between the individuals. In mixed stand, the independence status was observed between DBH of trees up to a distance of 40 meters. A positive correlation was observed at distances greater than 40 m. There was a negative correlation between trees CD at all distances. The independence was seen between H and LCL of trees at most distances. Conclusion: In pure stand, depending on different distances and marks, various states of interaction including negative, positive and independence were seen between the tree individuals. While in mixed stand, except for the state of negative interaction that was seen in relation to the crown diameter, in other cases, the condition of independence between different individuals was observed in terms of the studied marks. DBH showed similar conditions in both pure and mixed stands. CD showed positive and negative correlations between individuals in pure and mixed stands, respectively. There was a positive correlation between H and LCL of individuals in pure stand while independence was observed in mixed stand. Overall, it is useful to study the interaction between poplar trees to understand the dynamics, growth process and mechanisms that endanger this valuable species.