بررسي سميت و LC50 برخي گياهان دارويي با استفاده از آزمون Artemia salina

از گذشته تاكنون گياهان و فرآورده‌هاي آنها به‌عنوان غذا و گياه دارويي در تغذيه و درمان بيماري‌ها در انسان و حيوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با اين حال در تصور عامه گياهي بودن يك فرآورده دارويي و يا غذايي با عدم‌سمّيت و ايمني آن برابر بوده است و اثرهاي جانبي و سمّيت گياهان و فرآورده‌هاي آنها كمتر مطالعه شده است. ازاين‌رو استفاده از سيستمي كه دربردارنده ملاحظات اخلاقي زيستي، سرعت، سادگي و در عين حال ملاحظات اقتصادي باشد، براي برآورد ميزان سمّيت و تعيين LC50 گياهان دارويي قبل از مصرف ضروريست. هدف اين مطالعه بكارگيري آرتميا سالينا به‌عنوان ارگانيسمي در ارزيابي سمّيت گياهان دارويي و فرآورده‌هاي گياهي و تعيين LC50 مي‌باشد. هدف اين مطالعه به كارگيري ارگانيسم Artemia salina در ارزيابي سميت و LC50 برخي گياهان دارويي بود. در اين مطالعه ميزان سميت عصاره‌ گياهان دارويي گل‌محمدي (Rosa damascena Mill.)، خاكشير (Descurainia sophia (L.) Schur)، آنغوزه (Ferula assafoetida L.)، گل حسرت (Colchicum autumnale L.)، سير (Allium sativum L.) و سرخدار (Taxus baccata L.) با تعيين شاخص LC50 با استفاده از آزمون Artemia salina مورد بررسي قرار گرفت. عصاره‌ها به روش ماسراسيون تهيه شدند. سيست‌هاي A. salina در آب درياي مصنوعي و در 27 درجه سانتي‌گراد تفريخ گرديد و سپس لاروها در معرض عصاره گياهان در غلظت‌هاي مختلف (10، 100 و 1000 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر) به مدت 24 ساعت قرار گرفتند. ميزان غلظتي كه نياز است تا نيمي از لاروها را از بين ببرد (LC50) محاسبه گرديد. ميزان LC50 گياهان خاكشير، سير، گل‌محمدي، سرخدار، گل حسرت و آنغوزه به‌ترتيب 4812، 3316، 997، 44.07، 10.44 و 2.37 ميلي‌گرم بر ميلي‌ليتر به‌دست آمد. به‌طور كل نتايج نشان داد كه تست A. salina مي‌تواند به‌عنوان الگويي در تعيين شاخص LC50 براي آزمايش‌هاي سم‌شناسي فرآورده‌هاي گياهي مورد استفاده قرار گيرد.