انگيزش پينه و اندام‌زايي در شيپوري گلداني (Zantedeschia spp. cv Orania)

شيپوري از گياهان زينتي تك‌لپه به شمار مي‌رود كه هم به‌عنوان گياه گلداني و هم گل بريدني در سراسر دنيا مشهور است. در اين پژوهش، براي بررسي باززايي غيرمستقيم، از ريزنمونه‌هاي مختلف شيپوري گلداني رقم Orania استفاده شد. براي توليد پينه، ريزنمونه‌هاي جوانه ژوخه، مريستم، و نوك شاخساره هاي كشت بافتي و برش‌هاي نازك ياخته‌‌اي ساقه در محيط پايه MS داراي غلظت‌هاي مختلف BAP و NAA كشت شدند. همچنين اثر كاربرد اسيدآمينه‌ الگلوتامين و آدنين‌ سولفات بر ميزان باززايي بررسي شد. بيشترين درصد پينه‌زايي (73.3 درصد) از ريزنمونه مريستم در محيط كشت داراي 1 ميلي‌گرم در ليتر BAP به همراه 1.5 ميلي‌گرم در ليتر NAA به‌دست آمد. با توجه به كيفيت مناسب پينه به دست آمده از مريستم، اين ريزنمونه به محيط كشت MS داراي BAP و آدنين‌سولفات و الگلوتامين براي باززايي منتقل شد. بالاترين درصد باززايي (78.3 درصد)، بيشترين ميانگين شمار شاخه (13.4 عدد) و ميانگين طول شاخه (51.06 ميلي‌متر) در تيمار 1 ميلي‌گرم در ليتر BAP به همراه 20 ميلي‌گرم در ليتر آدنين‌سولفات و 300 ميلي‌گرم در ليتر الگلوتامين ديده شد. افزودن زغال فعال به ميزان 500 ميلي‌گرم در ليتر به محيط ريشه‌زايي داراي 0.25 و 0.5 ميلي‌گرم بر ليتر IAA سرعت و كيفيت ريشه‌زايي را افزايش داد. با توجه به اينكه شيپوري از گياهان سخت‌كار در زمينه كشت بافت به شمار مي‌رود، كاربرد الگلوتامين (300 ميلي‌گرم در ليتر) و آدنين سولفات (20 ميلي‌گرم در ليتر) موجب افزايش كيفيت و شمار گياهچه‌هاي باززايي شده شد. ريشه‌زايي بهينه شيپوري در محيط MS با غلظت 0.5 ميلي‌گرم بر ليتر IAA به همراه 500 ميلي‌گرم بر ليتر زغال فعال صورت گرفت. گياهچه‌هاي با طول مناسب به محيط كشت ريشه‌زايي منتقل شدند و در محيط كشت MS داراي 0.5 ميلي‌گرم در ليتر IAA و 500 ميلي‌گرم در ليتر زغال فعال بيشترين درصد ريشه‌زايي (88.3 درصد) ديده شد. گياهچه‌هاي ريشه‌دار شده در گلدان‌هاي داراي پرلايت و كوكوپيت به نسبت حجمي مناسب و در شرايط گلخانه با موفقيت (بيش از 70 درصد) سازگار شدند.