بررسي تلاقي‌‌پذيري و برخي ويژگي‌هاي دانهال‌هاي به‌دست آمده از تلاقي ورد وحشي ايراني (Rosa iberica Stev.) با گل محمدي و برخي رقم‌هاي تجاري ورد

يكي از 14 گونه ورد وحشي بومي ايران، Rosa iberica مي‌باشد. اين گياه داراي گل‌‌ها و برگ‌‌هاي معطر است. بنابراين، يكي از مهم ترين هدف‌هاي اين پژوهش بررسي قابليت تلاقي پذيري اين ورد بومي ايران با گل محمدي و چند رقم‌ تجاري ورد و همچنين بررسي تنژگي رويان و برخي ويژگي‌هاي ريخت شناسي نتاج آن‌ها بود. اين پژوهش براي بررسي امكان تلاقي‌‌پذيري R. iberica با گل محمدي و 3 رقم تجاري ورد Avalanch، Red One وDolce Vita در قالب طرح بلوك به طور كامل تصادفي براي بخش دورگه‌‌‌گيري و طرح به طور كامل تصادفي براي بخش نجات رويان در 5 تكرار انجام شد. نتيجه‌هاي به‌دست آمده از اين پژوهش نشان داد كه بيشترين درصد تشكيل وردبر (ميوه ورد) و بيشترين ميانگين شمار بذر در هر وردبر از تلاقي R. iberica با گل محمدي به ترتيب 34% و 13.40% به‌دست آمد. همچنين R. iberica به عنوان والد گرده دهنده در تلاقي با والد بذري گل محمدي متفاوت بود و وردبر و بذر كمي توليد كرد. نتيجه‌هاي به‌دست آمده از تلاقي‌ها نشان داد كه بيشترين ارتفاع، ميانگين شمار برگ و درصد سبزي برگ و ميزان كلروفيل مربوط به نژادگان‌ Id5 بود. تنها تلاقي بين R. iberica به‌‌عنوان والد گرده دهنده و رقم Red One به‌‌عنوان والد مادري موفق نبود و وردبر‌ها چند روز پس از تلاقي روي بوته خشك شدند و ريزش كردند. در تلاقي بين R. iberica با رقم Avalanch و همچنين R. iberica با رقم Dolce Vita ميانگين شمار بذر در هر وردبر به ترتيب 10.20% و 6.80% به‌دست آمد. در تلاقي بينR. iberica به‌‌عنوان والد گرده دهنده با رقم Avalanch به‌‌عنوان والد مادري و همچنين R. iberica به‌‌عنوان والد گرده دهنده با رقم Dolce Vita به‌‌عنوان والد مادري شمار زيادي از گياهچه‌‌هاي توليدي در مراحل اوليه رشد در محيط كشت MS از بين رفتند. در تلاقي R. iberica با Avalanch و Dolce Vita نتاج به‌دست آمده بيشترين بد شكلي گياه را نشان دادند كه مي‌توان اين نتيجه‌ها را به نبود سازگاري گامتوفيتيك، ناهنجاري‌‌هاي ميوزي و تجمع ژن‌‌هاي مغلوب زيان‌‌آور يا تفاوت در سطح چندگاني نتاج به‌دست آمده نسبت داد. يافته‌‌هاي اين پژوهش نشان داد كه R. iberica با توليد بيشترين شمار وردبر و ميانگين توليد بذر بالا براي گزينش به عنوان والد مادري بسيار مناسب است و همچنين نژادگان‌ به‌دست آمده در بيشتر واسنجه ها از والدها برتر بود كه مي‌تواند براي برنامه بهنژادي پيش رو براي بررسي ويژگي‌هاي گل، عطر گل و برگ نويد بخش باشد.