ارتباط ليتولوژي و ساختارهاي تكتونيكي با انواع ناپايداري‌هاي شيب‌هاي سنگي در مسير آزادراه قزوين - رشت

آزادراه قزوين رشت از مهم ترين محورهاي ارتباطي كشور در شمال ايران است. مسير آزادراه از سازندهاي مختلف با ويژگي هاي زمين‌شناسي متفاوت عبور مي كند. شيب زياد دامنه ها و وجود چندين دسته درزه و گسل باعث شده تا در امتداد مسير مذكور لغزش هاي متعددي به وقوع پيوسته و يا در حال وقوع باشند. در اين پژوهش، تحقيق جامع درباره پراكندگي زمين لغزش ها و انواع آن ها در مسير آزادراه انجام شده است. بدين صورت كه ضمن شناسايي زمين لغزش هاي رخ داده در منطقه، موقعيت آن ها در نقشۀ زمين شناسي ثبت و ارتباط آن ها با سازندهاي زمين شناسي و ساختارهاي تكتونيكي بررسي شده است. مناطق و واحدهاي سنگي مستعد به‌وقوع زمين لغزش با در نظر گرفتن تراكم سطحي زمين لغزش ها و درصد فراواني آن ها در هر واحد زمين شناسي با بهره گيري از نرم‌افزار ARC GIS 10.2 به‌ترتيب اهميت مشخص شدند. نتايج تحقيق نشان مي دهد عليرغم ناهمگني قابل توجه ليتولوژي، ويژگي هاي زمين شناسي مهندسي و ساختارهاي تكتونيكي، شباهتي بين انواع لغزش ها و پراكندگي آن هاوجود دارد.در طول اين مسيرچهار نوع لغزش شناسايي شده‌اند، كه عبارتند از 1. گسيختگي هاي صفحه اي، گوه اي، واژگوني و سقوط، در سنگ هاي مقاوم و نسبتاً مقاوم آندزيت، تراكي آندزيت و بازالت هاي متعلق به سازند كرج، آهك هاي اوربيتولين دار كرتاسه و كنگلومراي فجن. در سنگ هاي ذكر شده چندين دسته درزه موجود بوده است كه سطوح درزه ها داراي هوازدگي متوسط تا شديد است. بازشدگي آن ها بين 15/0 ميلي متر است. مقاومت برشي درزه ها نيز متوسط است كه با توجه به جهت غالب درزه‌ها نسبت به رويه شيرواني نوع گسيختگي ها تغيير كرده است. 2. ريزش و پوشش سنگ ريزه اي در كلاهك سيليسي و زمين لغزش چرخشي در زون آرژيليتي سريسيتي واحد سنگ شناسي A، 3. ريزش سنگ در سنگ هاي متشكل از توف كربناتي و آندزيتي در واحد سنگ شناسي EV2 متعلق به سازند كرج. بالا بودن سطح آب زيرزميني در كيلومتر 750+80 مسير آزادراه باعث كاهش مقاومت اشباع به دليل محتوي بالاي اكسيد آهن از قبيل گوتيت در سيمان توف هاي آندزيتي شده است و 4. جريان واريزه اي و زمين لغزش چرخشي در خاك‌هاي برجاي سازند شمشك به دليل بافت لپيدوبلاستيك اسليت ها و استعداد فرسايش‌پذيري بالاي آن ها با توجه به آب و هواي مسير در حد فاصل منجيل رودبار.