بررسي تغييرات بلند مدت رشد فرسايش خندقي در حوضه كندوران، استان هرمزگان

فرسايش خندقي يكي از مهم ترين اشكال فرسايش آبي است كه بر محيط زيست و به خصوص زمين ‌هاي كشاورزي تأثيرات مخربي دارد. اين پديده به تخريب حجم بزرگي از خاك هاي كشاورزي يك منطقه منجر مي ‌شود و خسارت ‌هاي زيادي را براي كشاورزان به ‌همراه دارد. با توجه به كمبود آمار و اطلاعات در زمينه اين نوع از فرسايش، استفاده از فن‌آوري ‌هاي نوين نظير سنجش از دور و استفاده از داده‌ هاي مكاني مانند عكس ‌برداري ‌هاي انجام شده در سال ‌هاي قبل امري ضروري در بررسي اين پديده به شمار مي ‌رود. براي پايش و بررسي تغييرات بلندمدت رشد فرسايش خندقي در منطقه كندوران استان هرمزگان، از عكس ‌هاي هوايي 1957 با مقياس 1:50000 و تصاوير ماهواره ‌اي لندست سال هاي 1984، 1994 و 2004 استفاده شد. با توجه به دقت مكاني بيشتر تصاوير ماهواره اي GeoEye نسبت به تصاوير ماهواره لندست، براي سال ‌هاي 2014 و 2016 از اين تصاوير استفاده شد. تغييرات طولي و سطحي فرسايش خندقي منطقه مورد مطالعه در دوره ‌هاي زماني مختلف نيز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي، فناوري سنجش از دور و بررسي ‌هاي ميداني تهيه و بررسي شد. نتايج بررسي دوره ‌هاي مختلف نشان داد كه مساحت خندق‌هاي منطقه مورد مطالعه از 32 هكتار در سال 1957، به بيش از 370 هكتار در سال 2016 يعني حدود ده برابر در طي يك دوره 60 ساله رسيده است. بررسي روند تغييرات مساحت خندق‌هاي منطقه مورد مطالعه بيانگر اين است كه طي دوره 1957 تا 1984، ميزان رشد سطحي خندق‌ها برابر 2.96 هكتار در سال بود. اين ميزان رشد طي دوره ده ساله 1984 تا 1994 ميلادي، به 4.9 هكتار در سال و در طي دوره 1994 تا 2004 نيز بر اساس يافته ‌هاي پژوهش حدود 4.5 هكتار بود و در نهايت در طي دوره 2004 تا 2016 ميلادي، ميزان اين افزايش به 13.7 هكتار در سال افزايش يافت. همچنين بررسي رشد طولي خندق ‌هاي منطقه در 50 خندق مورد بررسي نشان داد كه اين ميزان به طور متوسط 5.2 متر در سال است كه نسبت به تحقيقات انجام شده در داخل و خارج از كشور، رقم بالايي است و بايستي دستگاه‌ هاي اجرايي استان در زمينه كنترل اين نوع فرسايش، اقدامات بيشتري انجام دهند.