تعيين و تحليل روند الگوي زماني و مكاني گردوغبار و اثرپذيري آن از پوشش گياهي (مطالعه موردي حوزه جازموريان)

حوضه جازموريان به لحاظ تأثيرگذاري آن بر روي جو حاكم در استان‌هاي كرمان، هرمزگان و سيستان و بلوچستان اهميت زيادي دارد. وجود ذرات گردوغبار در جو مي‌تواند بر روي بودجه تابشي و سيستم تنفسي انسان‌ها اثرات مختلفي داشته باشد. در اين مطالعه، از داده‌هاي عمق نوري هواويزه‌اي سنجنده MISR ماهواره ترا با تفكيك افقي 5/0 درجه، ميانگين ماهانه و فصلي عمق نوري هواويزها به‌منظور بررسي روند تغيير AOD، و ميانگين منطقه‌اي AOD سنجنده MODIS ماهواره TERRA به‌صورت سالانه در دوره زماني 2000 تا 2020 استفاده شد. از محصول آماده ضخامت نوري هواويزهاي سنجنده MODIS ـ كه از تركيب دو الگوريتم deep blue و dark targets به دست آمده‌ است ـ باهدف بررسي توزيع مكاني و تغييرات فصلي مقادير عمق نوري هواويزها در طول‌موج 550 نانومتر در منطقه مورد مطالعه استفاده شد. همچنين به‌منظور بررسي اين روند، از روش تخمين شيب سِن و روش من ـ كندال با سطح اعتماد 95 و 99 درصد استفاده شد. در ادامه به‌منظور بررسي اثرپذيري الگوي زماني و مكاني گردوغبار از پوشش گياهي در منطقه، از شاخص NDVI محصول سنجنده MODIS ماهواره ترا استفاده شد. در ادامه با استفاده از شاخص NDVI و تصاوير ماهواره‌اي، ارتباط بين شاخصAOD و پوشش گياهي تحليل شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه در طول دوره مطالعاتي، روند افزايشي AOD در منطقه از ماه‌هاي آوريل تا ژوئيه مشاهده شد؛ به‌گونه‌اي كه در بخش وسيعي از حوضه جازموريان، ميانگين عمق نوري هواويزها در ماه ژوئيه به حدود 6/0 رسيد. همچنين نتايج نشان داد كه همبستگي بين ميانگين سالانه داده‌هاي AOD و NDVI برابر 0.56 - است كه ارتباط اين دو پديده را به‌صورت معكوس در منطقه تأييد مي‌كند.