عنوان مقاله :
بررسي شاخصه هاي گرافيكي نقوش تزييني مقابر گنبد سبز قم (با تاكيد بر مقبره خواجه علي صفي)
عنوان به زبان ديگر :
An Analysis of the Graphical Features of the Ornamental Patterns of the Green Dome Tombs of Qom; with Emphasis on the Tomb of Khajeh Ali Safi
پديد آورندگان :
روهينا، ماهك دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري - گروه گرافيك، تهران، ايران , خزايي، محمد دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري - گروه گرافيك، تهران، ايران , احمدپناه، ابوتراب دانشگاه تربيت مدرس - گروه گرافيك، تهران، ايران
كليدواژه :
مقابر گنبد سبز , عصر ايلخاني , گچبري , نقوش تزييني
چكيده فارسي :
از ميان هنرهاي سنتي، معماري اسلامي و تزيينات وابسته به آن همواره بستري مناسب براي حضور عناصر تجسمي گوناگون، به‌ويژه آرايه‌هاي تزييني بوده است. آرايه هايي كه هر كدام داراي راز و رمزهايي است كه هنرمند مسلمان با توجه به بنا از آن‌ها براي تزيين استفاده مي‌كند. در ايران دوره اسلامي وجود آميزهاي از هنرهاي ايراني و اسلامي منجر به تكوين شكل نويني از معماري گرديد. دوره حكومت ايلخانان (651-736ق) يكي از ادوار مهم از نظر هنر معماري در ايران است. شماري از بناهاي برجاي مانده از دوره ايلخانيان، همچون آرامگاه خواجه علي صفي مصداق روشني از اين غناي هنري است كه به سبب برخورداري از توانمندي‌هاي بالقوه تصويري، مي‌تواند كاربردي امروزين يافته، در شاخه‌هايي از هنر معاصر همچون گرافيك، استفاده شود. مسئله اي كه اينجا مطرح مي گردد مسئله ظرفيت هاي قابل انتقال ابعاد هنري اين بنا به دوره جديد است. اين پژوهش به روش «تاريخي-تطبيقي» و گردآوري يافته‌ها در منابع كتابخانه‌‌‌اي و اسنادي و بررسي‌هاي ميداني صورت گرفته است. يافته هاي پژوهش حاكي از اين است كه آرامگاه خواجه علي صفي با برخورداري از مجموعه اي از نقوش تزييني و آرايه هاي هنري از ظريفت بالايي در انتقال مفاهيم هنري دارد. با توجه به رعايت كيفيت و سواد بصري ممتاز اين نقوش، تزيينات ياد شده مي‌تواند به منبع تصويري غني براي طراحان گرافيك امروز تبديل شود.
اهداف پژوهش
1. مطالعه و واكاوي نقوش آرامگاه خواجه علي و ابعاد گرافيكي آن.
2. بازشناسي تزئينات آرامگاه خواجه علي صفي.
سؤالات پژوهش
1. نقوش آرامگاه خواجه علي صفي داراي چه ويژگي‌ها و سواد بصري هستند؟
2. تنوع عناصر تزييني آرامگاه خواجه علي صفي چگونه است؟
چكيده لاتين :
Among the traditional arts, Islamic architecture and its associated decorations has always been the perfect setting for the presence of various visual elements, particularly decorative ornaments. A number of remaining monuments from the Ilkhanid era such as the tombs of Qom's Green Dome (the tomb of Khajeh Ali Safi which is the main focus of this research) provide a clear example of this artistic richness that due to its potential visual abilities can be found in today’s art and in branches of contemporary art including graphic arts. This research is based on a "historical-comparative" method and a collection of findings based on library and documentary sources and field surveys. Firstly, a brief study of the historical background of the monument and the identification of the types of ornamentation used in the tomb, including herbal, geometric and inscriptional decorations among which the plant motifs occupy most of the ornamentation will be studied. In the following, the factors and elements of this role are discussed and their visual characteristics (rhythm, balance, symmetry, composition, unity, harmony of positive and negative space, etc.) are identified in order to understand the graphical dimensions of these motifs. Given that visual qualities and literacy are well-respected in these motifs, the above decorations can become a rich visual source for today's graphic designers.
Research objectives:
1. Identifying the variety and characteristics of the motifs of Khajeh Ali Safi's tomb.
2. Extraction of motifs and studying its graphical features which can lead to revival and reuse of motifs in today's graphic arts.
Research questions:
1. What are the features and visual literacy of the tombstone designs of Khajeh Ali Safi?
2. What is the diversity of the decorative elements of the tomb?
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي
