تبارشناسي زن در جهاد (مطالعه چگونگي حضور زنان در جهاد با اتكا به متون جهادي بنيادگرايان اهل سنت)

مقدمه و هدف: جهاد جز مفاهيم چالش ‌برانگيزي است؛ كه خوانش‌هاي مختلف از آن باعث شده است امروز جنبش هاي بنيادگراي اسلامي تندرو آن را دستاويزي براي اعمال خود قرار دهند. در متون كلاسيك اسلامي تعاريف معيني از جهاد ارائه شده است كه شيعه و سني چندان در آن با يكديگر اختلاف نظر ندارند. در اين تعاريف كه با اتكا به كتاب و سنت ارائه شده است؛ نقش زنان همواره در جهاد حاشيه‌اي بوده است و جهاد زنان چيزي جز ارائه خدمات به همسر و فرزندان و رفتن به حج نيست. مواد و روش ها: در اين مقاله با استفاده از روش‌شناسي كيفي و با بهره از روش تطبيقي ـ تاريخي و  با ابزار  تبارشناسي و با اتكا به داده‌هاي تاريخي مستخرج از متون عربي اهل سنت كه درباره جهاد نوشته شده است. يافته ها: نقطه گسستي كه جهاد را براي زنان هم امكان پذير مي كند اثر محمد خير هيكل است. دوران معاصر خود زنان هم در مورد چرايي حضور در جهاد اظهار نظرهايي كردند (نقطه مقاومت). اما با وجود چرخش‌هاي مفهومي صورت گرفته از جهاد همچنان نظريه پردازان جهادي خواستار در حاشيه قرار دادن زنان‌اند و آنها را صرفاً براي اهداف خاصي به جهاد دعوت مي‌كنند. بحث و نتيجه گيري: با وجود تلاش‌هاي تعداد محدودي از اين نظريه پردازان براي امكان پذير كردن حضور زنان در جهاد (مانند عزام، التكروري، العولقي) اما همچنان در گفتمان قالب زنان عنصر كنار گذاشته شده از جهادند. و حتي در گروه‌هاي بنيادگرا اين ترجيح وجود دارد كه نقش حمايتگري زنان همچنان حفظ شود.