ارزيابي ميزان مهارت مديريت بحران زلزله در بين مديران محلي و خانوارهاي روستايي مطالعه ي موردي: شهرستان قزوين

Assessing the level of earthquake crisis management skills among local managers and rural households, Qazvin

مديريت خطر زلزله در مناطق روستايي، علم، فن و يا هنر شناسايي، تجزيه و تحليل و واكنش به زلزله در چارچوب مؤلفه هاي مهارت، آگاهي و دانش براي كاهش و يا حذف پيامدهاي منفي و دستيابي به روند پايدار است. در بين مؤلفه هاي مذكور، مهارت در ابعاد فني و حرف هاي، ارتباطي (تعاملي) و بازتواني كه مشتمل بر مجموعه اي از قابليت ها و توانايي ها است، از اهميت اساسي برخوردار است. در اين پژوهش وضعيت مهارت مديريت زلزله ي 3947 خانوار روستايي شهرستان قزوين با استفاده از رابطه ي كوكران در سطح 29 روستا و مدير محلي شوراي اسلامي و دهيار و 386 نفر از سرپرستان خانوارها مورد بررسي قرار گرفت. انتخاب روستاهاي نمونه به روش خوشه اي و انتخاب سرپرستان خانوارها به روش تصادفي سامان مند بوده است. به منظور تجزيه ي داده ها، از روش هاي آماري توصيفي، براي مقايسه ي ميانگين ها و تبيين معني دار بودن تفاوت هاي موجود بين طبقات يا گروه ها از آزمون توزيع دو جمله اي و T تك نمونه اي، و آزمون F و براي تبيين همبستگي و تأثيرگذاري از آزمون آماري پيرسون و براي رتبه بندي مهارت در سطح جامعه از آزمون تحليل خوش هاي استفاده شد. تحليل مؤلفه ي مهارت در بين مديران و سرپرستان خانوارها نشان داد كه مهارت در بعد مهارت ارتباطي در نماگرهاي سطح و ميزان تعامل گروهي با نهادهاي مرتبط )داخلي و بيروني(، توانايي همدلي و همدردي با افراد آسيب ديده در سطح مناسب و بالاتر از حد متوسط گويه ها است اما ميزان مهارت در بعد مهارت فني و بازتواني در اغلب نماگرها و گوي هها به ويژه در زمينه هايي همچون نحوه ي پيوند مناسب بين فونداسيون و ديوارهاي ساختمان، فضاي مناسب بين ديوارهاي ساختمان، سردر مناسب، پاس خگويي به نيازها در سطح پايين تري از حد متوسط قرار دارد. همچنين تحليل داده ها بيانگر ارتباط معني دار مؤلفه ي مهارت و سطح تحصيلات و دانش بود. لذا تقويت نماگرها و شاخص هاي مهارت مديريت بحران زلزله به ويژه مهارت هاي فني و بازتواني در بين جامعه و مديران محلي به منزله ي يك ضرورت اساسي پيشنهاد مي گردد.

The main aim of earthquake crisis management in rural areas is to prevent the occurrence, reduce its effects and control the consequences by combining different structural and non-structural approaches. In this regard, the component skill is very important. The present study has used both qualitative and quantitative methods to assess the level and condition of earthquake risk management skills among local managers and rural households in Qazvin. The present research tried to investigate the status of earthquake skills among local managers and rural households in Qazvin. To collect the required data, 29 villages, 29 local and rural councils (Islamic councils of rural areas) and 386 households’ supervisors, out of 2537 rural households, were selected. The results of data analysis through the quantitative methods, especially SWOT method, revealed that skill in general and skill in specific (proper linkage between foundations and building walls, proper space between the walls of the building, proper hallway) and rehabilitation skills in the sample community were at a lower level than the average level. Data analysis also showed that there was a meaningful relationship of the component skill to the level of education and knowledge. In this regard, strengthening the earthquake risk management skill and increasing the variety of skills related to earthquake crisis management (communication, technical, etc.) among local managers are recommended as a fundamental necessity.