انگيزه مهاجرت بازگشتي در شهر سقز: دافعه‌هاي شهري يا جاذبه‌هاي روستايي

Motivation of Return Migration to Saqez City: Urban Repulsions or Rural Attractions

بازگشت به مبدأ مهاجرتي و يا ماندن در مقصد، دو گزينهاي است كه از آغاز مهاجرت در ذهن مهاجرين نقش مي‌بندد. هدف مقاله حاضر بررسي جاذبه‌هاي روستايي و دافعه‌هاي شهري مرتبط با انگيزه مهاجرت بازگشتي و شناخت اهميت هر يك از آنها در شكل‌گيري انگيزه مهاجرت بازگشتي است. روش تحقيق به‌صورت آميخته است و ابزار گردآوري داده‌ها مصاحبه و پرسشنامه مي‌باشد. جامعه آماري پژوهش، افراد 20 تا 65 ساله شهر سقز و ساكن در سه محله بهارستان بالا، بهارستان پايين و تازه‌آباد هستند. يافته‌هاي بخش كيفي، در جهت شناخت عميق‌تر از بستر مورد مطالعه و تدوين پرسشنامه به‌كار رفت. در بخش كمّي مطالعه، متغيرهاي سطح تحصيلات، شبكه روابط شهري، شبكه روابط روستايي، تعلق بومي، و خدمات و امكانات روستايي رابطه مثبتي با انگيزه بازگشت نشان دادند. اما متغيرهاي سن و تعداد فرزندان رابطه معنيداري با انگيزه بازگشت نشان ندادند. درنهايت در تحليل رگرسيون چندگانه مشخص شد كه انگيزه بازگشت، بيشتر بازتابي از جاذبه روستايي است تا دافعه شهري و ويژگي‌هاي زمينه‌ايِ مهاجران.

Returning to the origin of immigration or staying at the destination are two options that have been ingrained in the minds of immigrants since the beginning of migration. The purpose of this article is to investigate the rural attractions and urban repulsions related to the motivation of return migration and to recognize the importance of each in the formation of the motivation of return migration. For this purpose mixed method was used and the data collection tools were interviews and questionnaires. The statistical population of this study comprised of people aged 20 to 65, resided in neighborhoods of Baharestan Pa'in, Baharestan Bala, and Tazehabad in Saqez. The findings of the qualitative part were used to gain a deeper understanding of the study context and to develop a questionnaire. In the quantitative part, the variables of education, urban relations network, rural relations network, domestic attachment and rural facilities showed a positive relationship with the return motivation, while the variables of age and number of children did not have a significant relationship with the return motivation. Finally, in multiple regression analysis, it was found that the motivation to return is more a reflection of rural attraction than urban repulsion and underlying characteristics of migrants.