شناسايي و اولويت بندي معيارهاي موثر بر رضايت مندي ساكنان قديمي محله از شدت تغييرات كالبدي (مطالعه موردي: شهرك آزادي اردبيل)

Identification and Prioritization of Effective Factors on Satisfaction of Old Residents from the Physical Changes Intensity (Case study: Azadi Town, Ardabil, Iran)

امروزه بدليل تغييرات در اوضاع اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي جامعه، شاهد تغييرات سريع كالبدي در برخي بافت‌هاي قديمي شهرها هستيم. اغلب ساكنان قديمي محلات بدليل سكونت طولاني‌ مدت در محله، نسبت به مكان، اشكال و فرم‌ها، دلبستگي بيشتري داشته و موافق تغييرات سريع كالبدي نيستند. به اين دليل، در فرايند تغييرات كالبدي، غفلت از ديدگاه و ذهنيت ساكنان قديمي محلات، باعث كاهش سطح رضايتمندي و مخدوش شدن پيوند عاطفي اين افراد و نهايتأ منجر به سست شدن روابط محله‌اي مي-گردد. هدف اين پژوهش توجه به ذهنيت ساكنان قديمي و آگاهي يافتن از عوامل رضايتمندي در قبال شدت تغييرات كالبدي محله است. در اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق كيو و تحليل آماري داده‌ها در نرم‌افزار 16SPSS، وجوه موثر بر رضايتمندي ساكنان قديمي محله از شدت تغييرات كالبدي ناشي از ساخت و سازهاي اخير در محله مسكوني آنها، در شهرك آزادي اردبيل شناسايي و اولويت‌بندي شد و ذهنيت ساكنان خانه‌هاي ويلايي با قدمت بيش از 20 سال مورد كاوش و بررسي قرار گرفت. به عنوان نتيجه، دو ذهنيت غالب در بين ساكنان قديمي شهرك آزادي اردبيل به دست آمد. ذهنيت گروه اول بيشتر متوجه عوامل فرهنگي مانند ديد مزاحم، سر و صداي مزاحم، احساس ناامني و ساير موارد مشابه در ساخت و سازهاي اخير بود و ذهنيت دوم بيانگر اولويت عوامل كالبدي اعم از سايه‌اندازي، اشكال بيروني حجم و نماسازي، عرض معابر، دسترسي‌هاي ابنيه و غيره در ذهن ساكنان بود. آگاهي و توجه طراح نسبت به ذهنيت غالب ساكنان محله منجر به ارتقاي سطح رضايتمندي و تحكيم روابط محله‌اي مي‌شود.

Nowadays, due to changes in social, economic and cultural conditions of society, can be seen rapid physical changes in some of the old areas of cities. Most of the old residents of neighborhoods have more attachment to the place because of long-time residence in there and they are more attached to the place, so neglect of their viewpoints, causes to decrease the level of satisfaction and diminishes the residents’ emotional bond with the place and ultimately leads to weaken the neighborhood relations.
The purpose of this research is to pay attention to the mentality of old residents and getting to know about the factors of satisfaction from physical changes intensity. In this research, by using Q methodolog, the effective factors on satisfaction of old residents from physical changes intensity were identified and prioritized in Azadi town of Ardabil. Therefore, the mentality of more than 20-year homes’ residents has been explored about the amount of satisfaction from the physical changes caused by the recent construction in their residential neighborhood. As a result, two dominant mentalities was found among the old residents. The first group's mentality reflects the priority of cultural factors such as disturbing view, disturbing noise, feeling insecure, and other similarities in recent construction and the second mentality expresses the priority of physical factors, such as shadow, the exterior shapes and facades, building access and etc were in residents’ mind. The designer's awareness and attention toward the mentality of the residents of district will lead to consolidation of neighborhood relations.