تحليل توزيع فضايي داروخانه ها در منطقه 20 شهر تهران

Analyzing Spatial Distribution of Pharmacies in District 20th of Tehran

هدف اين پژوهش بررسي توزيع فضايي داروخانه‌ها در سطح منطقه 20 شهرداري تهران است. روش پژوهش ارزيابي-تحليلي بوده و در آن از روش‌هاي آمار فضايي و تكنيك بافري در سيستم اطلاعات جغرافيايي استفاده شده است. داده‌هاي مورد استفاده مشتمل بر موقعيت و مشخصات داروخانه‌ها، لايه‌هاي اطلاعاتي كاربري زمين، خيابان‌ها و بلوك‌هاي جمعيتي سال 1395 بوده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه در محدودة مطالعاتي به‌طور ميانگين در ازاء هر 7562 نفر يك داروخانه فعال وجود دارد كه در حدود استانداردهاي جهاني اما پايين‌تر از نصاب‌هاي تعريف شده در ايران است. براي رسيدن وضعيت استاندارد وزارت بهداشت، محدودة مطالعاتي نيازمند 42 داروخانه جديد است. در تحليل‌هاي نزديك‌ترين همسايه، نسبت نزديك‌ترين فاصله همسايگي، 0/77 محاسبه گرديد. در تحليل خوشه‌اي چند فاصله‌اي، منحني نتايج مشاهده شده بالاتر از منحني نتايج مورد انتظار بود. در شاخص موران، Z Score حاصل نزديك به 1 (0/99) به‌دست آمد. موارد فوق همه گواه توزيع خوشه‌اي داروخانه‌ها در منطقه است. ترسيم حوزه‌هاي خدماتي هر داروخانه به شعاع 330 متر نيز نشان داد كه 51 درصد از سطح منطقه كه 60/7 درصد از جمعيت به‌سر مي‌برند، تحت حوزه خدماتي دست كم يك داروخانه قرار داشته و اما بقيه را داروخانه‌ها پوشش نداده‌اند. از اين رو گذشته از رفع كمبودها، برنامه‌ريزي پراكنش متناسب مراكز خدمات درماني و بهداشتي در منطقه نيز ضروري به نظر مي‌رسد. اطلاعات نقشه فاصله-هاي اقليدسي داروخانه‌ها از محل‌هاي سكونت نشان داد كه شايسته است مجوزهاي جديد احداث داروخانه به قسمت‌هاي شمال‌شرقي منطقه اختصاص يابد

The aim of this study is to investigate the spatial distribution of pharmacies in district 20th of Tehran municipality. The research method was descriptive-analytic and we use spatial statistics and buffering techniques in GIS. The data used included the location of the pharmacies, the land use information and population blocks . Findings show that in the study area, there is one active pharmacy for every 6030 people, which is around world standards but lower than those defined in Iran. Nearest neighbor analysis conclusions show that the closest neighborhoods ratio was 0.77. Multi-distance cluster analysis shows that observed results curve was higher than the expected results curve. The Z score of the Moran index was nearly 1 (0.99). The oval concentrations of the population and the oval focus of the pharmacies are not overlapped. These all show that the distribution of pharmacies is clustered. If we assumed a service area of 330 meters radius for each pharmacy, it concluded that 51 percent of the region area and 60.7 percent of its residents are under the jurisdiction of at least one pharmacy and the rest are not been covered. Therefore, apart from eliminating deficiencies, planning for the appropriate distribution of health and health centers in the region is also necessary.