معرفي نسخه خطي قرآن مترجم 704

هدف: گردآوري واژگان سَره فارسي، كمك به افزودن اطلاعات اطلس‌هاي گويش‌شناسي زبان‌هاي ايراني، حل دشواري‌هاي متن‌هاي كهن به ياري برابرهاي فارسي اين ترجمه، برخي از اهداف نقد و بررسي اين نسخه است.روش‌شناسي: اين پژوهش، پژوهشي كيفي است، به روش توصيفياسنادي و با شيوه گردآوري كتابخانه‌اي انجام يافته است. جامعه آماري و حجم نمونه نيز كل نسخه خطّي قرآن مترجم 704 است كه در كتابخانه آستان قدس رضوي نگهداري مي‌شود.يافته‌ها: ترجمه اين قرآن زباني استوار دارد و واژگان فارسي آن متعلق است به سرزمين اصلي زبان دري يعني ماوراءالنهر و خراسان شرقي. مردم اين سرزمين گونه‌اي از زبان را كه مركب از زبان‌هاي سغدي، دري و عربي بود، با خط عربي به كار گرفتند و آن را فارسي فرارودي ناميدند. فرارود از حيث داشتن ترجمه‌هاي قرآن به فارسي، يكي از غني‌ترين و پر بارترين حوزه‌هاست. نسخه مورد نظر با وجود  همخواني‌هاي مشترك با برخي آثار در اين منطقه، ويژگي‌هاي منحصر به فردي دارد كه مترجم بر اساس گويش خاص، در زمان و مكان خويش آورده است. دقت در ترجمه‌هاي ميان سطري اين قرآن نشان مي‌دهد از نظر لغوي، نحوي و آوايي ارزش بسيار دارد.نتيجه‌گيري: زبان ترجمه اين قرآن، قديمتر از اوايل سده هشتم را نشان مي‌دهد و به نظر مي‌رسد كه همانند زبان ترجمه قرآن معروف به  1089 در سده پنجم باشد كه نجم الثوري نوشته است. همچنين اين متن اشتراكات زباني بسياري با تفسير نَسَفي دارد و حروف مقطّعه در آن، همچون ترجمه تفسير طبري، ترجمه شده است.