تحليل عوامل موثربر تاب‌آوري در محلات ناكارامد شهري با تاكيد برمعيارهاي كالبدي (مطالعه موردي: محله فرحزاد تهران)

Analyzing the Effective factors Resilience y. in Urban Inefficient neighborhood With Emphasis on Physical Criteria.(case study (farahzad neighborhood of tehran)

تاب‌آوري در برابر زلزله يكي از مفاهيم بسيار مهم نظري وكاربردي در مديريت بحران مي‌باشد. طي چند دهه گذشته رشد شتابان شهري (بويژه در كشورهاي در حال توسعه) موجب شده كه آسيب پذيري آن ها در برابر بحران‌ها با منشاء انساني و طبيعي بيش از پيش گردد. لذا تاب‌آور نمودن جوامع شهري داراي اهميت خاصي مي‌باشد. بر اين اساس، پژوهش حاضر به دنبال سنجش و ارزيابي تاب آوري محله فرحزاد در چهار بعد كالبدي - محيطي، اقتصادي، اجتماعي و مديريت -نهادي است. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي – تحليلي است. جهت سنجش ميزان آسيب‌پذيري بخش مركزي از لحاظ كالبدي از نظر 14 كارشناسان براساس مدل سلسله مراتبي AHP استفاده شده است. نتايج پژوهش گوياي آن است كه آسيب‌پذيري بالاي كالبدي محله فرحزاد است؛ به طوري كه حدود 53 درصد بناها در رده آسيب-پذيري زياد و 10 درصد در رده آسيب‌پذيري خيلي زياد قرار گرفته‌اند. همچنين تحليل پرسشنامه گوياي سطح پايين‌ تاب‌آوري در محله مورد پژوهش است. نتايج رگرسيون نشان مي‌دهد كه در محله فرحزاد شاخص‌هاي مديريت – نهادي، اجتماعي، اقتصادي و محيطي به ترتيب بر تاب‌آوري موثر مي‌باشند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه براي افزايش تاب آوري در محله فرحزاد بايستي در اولويت نسبت به ارتقاي شاخص هاي كالبدي اقدام گردد.

Resiliency for earthquake event is an important key concept in disaster management. During recent decades urban arising growth especially in developing countries cause that these cities have been more vulnerable against natural and technological hazards. Therefore community resiliency in metropolitans is more important. Based on, this research seeks to evaluation and assessment of physical, environmental, socioeconomic insituation management resiliency in Farahzad neighborhood. A descriptive analytical method and Delphi panel conducted. In order to vulnerability evaluation of central part pertains to physical vulnerability use fourteen expert opinions with AHP approach. Results shows Farahzad physical vulnerability is high; as about 53% of constructions are located in high vulnerability level and 10% in very high vulnerability. Questionnaire analysis shows the low level of resiliency in Farahzad neighborhood. Results of regression reveal socioeconomic, insituation management and environmental indexes affected on resiliency. The results of the research show that in order to increase the resilience in Farahzad neighborhood, priority should be given to promoting physical indices.