ارزيابي خشك‌سالي هواشناسي در دوره‌هاي آتي به كمك داده‌هاي گزارش پنجم تغيير اقليم (مطالعه‌ي موردي: شهرستان‌هاي زابل و شيراز)

Meteorological Drought Assessment in Future Periods by Using of the Data of the Fifth Report of Climate Change (Case Study: Zabol and Shiraz Cities)

يكي از مهم‌ترين مشكلاتي كه بشر در سال‌هاي اخير با آن مواجه شده است، بحران آب و وقوع خشك‌سالي است؛ به همين دليل، بررسي وضعيت خشك‌سالي در مديريت بهينه‌ي منابع آب حائز اهميت خواهد بود. در مطالعه حاضر سعي شده است با استفاده از خروجي پنج مدل گردش عمومي جو (Csiromk3.6، Gfdlcm2، GISS-E2-R، Ipsl و MIROC-ESM) و چهار سناريوي (RCP 2.6، RCP 4.5، RCP 6.0 و RCP 8.5) داده‌هاي بارش براي دو دوره‌ي آتي (2045-2025) و (2085-2065) توليد گردد و سپس با استفاده از مدل LARS-WG ريزمقياس‌نمايي شود. با استفاده از داده‌هاي بارش، شدت خشك‌سالي به كمك شاخص خشك‌سالي بارش استاندارد (SPI) با مقياس‌هاي زماني مختلف (3، 12 و 48 ماهه) براي دو منطقه‌ي زابل و شيراز تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه مقادير شاخص SPI در مقياس زماني 12 و 48 ماهه نسبت به 3 ماهه شدت خشك‌سالي را بيش‌تر نشان مي‌دهند. همچنين نتايج نشان داد كه مدل MIROC-ESM نسبت به مدل‌هاي ديگر و سناريو RCP 8.5 نسبت به سناريوهاي ديگر براي دو شهرستان زابل و شيراز خشك‌سالي را با شدت بيش‌تري نشان داده است. مقايسه‌ي سناريوها نيز نشان مي‌دهد كه در هر دو منطقه‌ي موردمطالعه، سناريوي RCP 8.5 در هر دو دوره‌ي آتي، خشك‌سالي را در محدوده‌ي متوسط نسبت به دوره‌ي پايه نشان مي‌دهند.

One of the most important challenges of human being in recent years is water crisis and drought. So evaluating the situation of drought is very important in optimized water resource management. In current research, the data of precipitation for two future periods of 2025-2045 and 2065-2085 produced using results of 5 general circulation models of atmosphere (Csiromk3.6, Gfdlcm2, GISS-E2-R, Ipsl, and MIROC-ESM) and 4 scenarios (RCP 2.6, RCP 4.5, RCP 6.0, and RCP 8.5). Next step was downscaling which carried out using WG-LARS model. The intensity of drought identified using Standard Precipitation Index (SPI) using different time periods (3, 12 and 48 months) for Zabol and Shiraz zones. Results of SPI index showed that the intensity of drought in 12 and 48 months periods has higher drought intensity in comparison with 3 months. Also results showed that drought in Zabol and Shiraz was higher due to results of ESM-MIROC model and RCP 8.5 Scenario. Comparison of scenarios also shows that in both study areas, the RCP 8.5 scenario in both future periods shows a drought in the average range compared to the baseline period.