تحليل ويژگي‌هاي هندسي فرمي در گونه‌شناسي و فناوري ساخت بناهاي بلندمرتبۀ استان اصفهان نمونۀ مطالعاتي: مناره‌هاي منفرد

در شهرهايي همچون اصفهان مناره نقش تأثيرگذاري در حيطۀ فضاي شهري در بافت‌هاي تاريخي دارند؛ اين بناها عملكردهاي متفاوتي را پوشش مي‌داده‌اند و داراي ويژگي‌هاي معماري، سازه‌اي، و تزيينات گوناگون در اجزاي تشكيل‌دهندۀ خود بودند و هستند. باور بنيادين محققان در پژوهش حاضر آن است كه فرم نهايي اجزاي تشكيل‌دهندۀ مناره‌هاي شهر اصفهان به شكل مستقيم از نوع چينش آجرها، توانمندي استادكاران سنتي، شكل پلان، و شكل تزيينات تأثير مي‌پذيرد. در اين پژوهش با معرفي اجزاي مناره و بررسي نمونه‌هايي از مناره‌هاي موجود در شهر اصفهان، ويژگي‌هاي هندسي در تحليل فرم نهايي و چگونگي جزئيات اجرايي و ساخت آن‌ها بررسي مي‌شود. در مطالعاتي پس از معرفي، مناره‌ها به‌صورت توصيفي از نظر عملكردي، سازه‌اي، و شكلي بررسي شده‌اند. در پژوهش پيش رو علاوه بر گونه‌شناسي و دسته‌بندي مناره‌ها، به تحليل چگونگي ساخت آن‌ها نيز پرداخته خواهد شد؛ از مطالعات كتابخانه‌اي، مشاهده و برداشت ميداني، و مصاحبه با استادكاران معماري سنتي بهره‌برداري مي‌شود و سپس نظام هندسي، گونه‌شناسي، و ساختار سازه‌اي نمونه‌ها از طريق مدل‌سازي با نرم‌افزارهاي سه‌بعدي پياده مي‌گردد. در ابتدا مناره‌ها معرفي و بعد به اجزاي تشكيل‌دهندۀ آن‌ها اشاره خواهد شد، سپس به گونه‌شناسي آن‌ها بر مبناي موقعيت قرارگيري، تعداد طبقات، شكل پلان، فرم نهايي، پلكان، و پايه پرداخته و در انتها روش ساخت مناره‌ها بررسي خواهد شد. يافته‌هاي اين پژوهش بيانگر آن است كه به لحاظ پلان مناره‌هاي شهر اصفهان، دايره‌اي و چپ‌گرد هستند و هرقدر ارتفاع مناره بيشتر بوده، قطر ديوار خارجي آن را بيشتر مي‌گرفته‌اند، از نظر حجمْ مناره‌هاي منفرد اصفهان به اشكال استوانه و مخروط ناقص هستند كه به‌صورت با پايه و بدون پايه ساخته شده‌اند، دو نوع كلاف چوبي در ساخت اين مناره‌ها استفاده شده است و همۀ مراحل ساخت ديوار خارجي همراه با ساخت پله‌ها انجام مي‌شده است تا به‌صورت هشت و گير ساخته شوند.