تحليل فضايي محدوده هاي ايمن در برابر زلزله با استفاده از تصميم گيري هاي چندمعياره و منطق فازي؛ مورد مطالعه منطقه 20 شهر تهران

Spatial Analysis of Safe Areas Based of Earthquake Risk Using Multi-Criteria Decision Making and Fuzzy Logic: (The Case Study on District 20 of Tehran)

زمينه و هدف شهر تهران به واسطه قرار گرفتن چندين گسل فعال در اطراف و درون آن از ريسك بالايي در برابر خطر زلزله برخوردار است. قرارگيري منطقه 20 (شهر ري) تهران در گستره شمال ايران مركزي اين منطقه را به عنوان پرخطرترين منطقه شهر تهران از ساير مناطق شهر متمايز مي نمايد. از طرفي اين محدوده داراي بيشترين بافت فرسوده در شهر تهران مي باشد. هدف از انجام اين پژوهش شناسايي محدوده هاي ايمن منطقه 20 شهر تهران در هنگام وقوع زلزله است. روش بررسي در اين تحقيق الگوي پژوهش كاربردي است بنابراين جزء تحقيقات هدف گرا مي باشد. بر اساس ماهيت و روش نيز توصيفي- تحليلي مي باشد. براي ارزيابي خطر وقوع زلزله و شناسايي محدوده هاي ايمن از GIS و روش هاي تصميم گيري چندمعياره مانند AHP و منطق فازي استفاده شده است. معيارهاي به كار رفته شده در اين پژوهش بر اساس روش دلفي و از طريق تكنيك گلوله برفي و شرايط منطقه استخراج گرديده است. يافته ها يافته هاي پژوهش نشان داد كه منطقه 20 شهر تهران به لحاظ ايمني در برابر زلزله از حد نهايي امتياز فازي (امتياز 1)، به امتياز 17/. تا 58/. دست پيدا كرده است و به لحاظ ايمني در هنگام وقوع زلزله در سطح متوسط به پايين قرار مي گيرد. هر چند در اين حد نهايي امتياز فازي بعضي از نواحي و مكان ها در منطقه 20 نسبت به ساير نواحي و مكان ها ايمن تر هستند. به گونه اي كه محدوده هاي غربي، جنوب غربي و شمال منطقه 20 به لحاظ مواجه با خطر زلزله وضعيت به نسب بهتري را دارا مي باشند. بحث و نتيجه گيري منطقه 20 تهران به دليل وجود گسل هاي متعدد به شدت در خطر زلزله خيزي قرار دارد و از سوي ديگر با توجه به وجود مناطق كم دوام و بافت فرسوده شهري نيازمند اقدام اساسي براي كاهش خسارات ناشي از زلزله مي باشد