شناسايي و اولويت‌بندي عوامل مؤثر بر شكل‌گيري فساد اداريِ مانع تحقق اقتصاد مقاومتي

Identification and Prioritization of Factors Influencing Formation of Administrative Corruption Hindering the Realization of Resistive Economy

نظام اداري سالم يكي از مؤلفه‌هاي دستيابي به توسعه اقتصادي است. پژوهش حاضر با هدف تبيين ضرورت مبارزه با فساد در نظام اداري به منظور بسترسازي جهت تحقق اقتصاد مقاومتي، شناسايي عوامل مختلف زمينه‌ساز آن و ارائه راهكارهايي در اين زمينه انجام پذيرفت. با توسعه رويكرد سنتيِ تجزيه و تحليل عوامل شكست و آثارِ آن، از روش تجزيه و تحليل گام به گام ارزيابيِ نسبت وزن تحت نظريه اعداد Z به منظور وزن‌دهي معيارهاي ارزيابي عوامل زمينه‌ساز فساد اداري استفاده شده است. براي اولويت‌بندي عوامل شناسايي شده نيز از روش اولويت‌بندي براساس شباهت به راه‌حل ايده‌آل تحت نظريه اعداد Z بهره گرفته شده است. نتايج پژوهش نشان داد بيشترين وزن به معيارهاي شدت و هزينه و كمترين وزن به كشف و زمان اختصاص يافت. همچنين عوامل اقتصادي و مديريتي-سازماني حائز بالاترين اولويت و در مقابل عوامل اجتماعي- فرهنگي و مبتني بر فناوري حائز پايين‌ترين اولويت شدند. بعلاوه، در مقايسه با رويكرد سنتي و استفاده از داده‌هاي قطعي، استفاده از محيط‌هاي تصميم‌گيري عدم قطعيت به مراتب رتبه‌بندي كامل‌تري ارائه مي‌كند و ترجيحات تصميم‌گيرندگان را به نحو بهتري پوشش مي‌دهد. در پايان به منظور بررسي قابليت اطمينان نتايج تجزيه و تحليل حساسيت انجام گرفت و مبتني بر نتايج بدست آمده راهكارهايي جهت كاهش فساد و ارتقاي سلامت اداري پيشنهاد شدند.

A healthy administrative system is one of the prerequisites of achieving economic development. Therefore, the present study aimed at explaining and examining the need to fight administrative corruption for the realization of resistive economy, identifying various risks and factors that cause corruption in the administrative system and providing solutions to resolve them. By developing traditional approach of failure mode and effect analysis (FMEA), the step-wise weight assessment ratio analysis under the theory of Z numbers (Z-SWARA) method has been used to weigh the criteria of administrative corruption factors. After that, the technique for order of preference by similarity to ideal solution in Z numbers environment (Z-TOPSIS) method has been used to prioritize the identified corruption factors. The results showed that the highest weights were assigned to the severity and cost criteria and the lowest weights were assigned to detection and time criteria. Furthermore, economic and managerial-organizational factors had the highest priorities while sociocultural and technology-based factors had the lowest priorities. Moreover, compared to the traditional approach and using definite and crisp data, using uncertainty decision-making environments provides far more complete rankings and better covers decision-makers' preferences. Finally, sensitivity analysis was performed to assess the reliability of the results and based on the obtained results, some strategies and guidelines were proposed to reduce corruption and improve administrative health.