تاتير ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎرﺑﺮي اراﺿﯽ از ﺟﻨﮕﻞ ﺑﻪ زراﻋﺖ و رﻫﺎﺳﺎزي از زراﻋﺖ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك در اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻨﮕﻞ زاﮔﺮس (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي: ﭘﺎرك ﺟﻨﮕﻠﯽ ﭼﻐﺎﺳﺒﺰ، اﺳﺘﺎن اﯾﻼم)

Effect of Land Use Change from Forest to Agriculture and Abounded of Agriculture on Soil Physical and Chemical Properties in Zagros Forest Ecosystem

زمينه و هدف جنگل زدايي و تغيير كاربري جنگل ها به اكوسيستم هاي ساده يك بحران جهاني است و اين مشكل در آسيا در طي قرن بيستم افزايش يافته است. هدف از اين مطالعه بررسي اثر تغيير كاربري از جنگل به زراعت و رهاسازي از زراعت بر خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك در اكوسيتم جنگلي زاگرس است. روش بررسي مناطق مشابه از نظر شرايط فيزيوگرافي با حداكثر اختلاف ارتفاع از سطح درياي 150 متر و فاصله كمتر از 3 كيلومتر شامل جنگل بدون سابقه تخريب (شاهد)، رهاسازي بلند مدت از زراعت و زراعت داير در نظر گرفته شد. يافته ها نتايج آناليز واريانس يكطرفه نشان داد، كليه خصوصيات خاك مورد مطالعه براي حالت هاي مورد بررسي داراي اختلاف معني داري بودند. بيشترين مقدار ميزان كربن آلي، ازت، فسفر، و پتاسيم در منطقه شاهد و رهاسازي از زراعت ديده شد. نتايج تحليل مولفه هاي اصلي (PCA) نشان داد كه مناطق شاهد و رهاسازي بلندمدت از زراعت با جهت مشابهي از محورها همبستگي دارند كه اين نشان دهنده شباهت خصوصيات ادافيكي اين كاربري ها است. بحث و نتيجه گيري نتايج نشان دادكه تغيير كاربري اراضي در جنگل هاي زاگرس بر خصنوصيات فيزيكي و شيميايي خاك اثر منفي دارد. با حفاظت بلندمدت پس از تخريب حاصل از تغيير كاربري، خصوصيات خاك اصلاح پيدا مي كند. پايش اثر مديريت اجرايي مانند مديريت حفاظتي بر خصوصيات خاك بر اساس فاصله قطعات نمونه با استفاده از تحليل مولفه هاي اصلي امكان پذير است.

Background and Objective: Deforestation and land use change of forests into simple ecosystems is as a global concerning and this problem also increases in Asia during the 20th century. This study aimed to study effect of land use change from forest to agriculture and abounded of agriculture on soil physical and chemical properties in Zagros forest ecosystem. Method: We consider similar conditions in terms of physiography by maximum different height in150 m and distancing less than 3 km including undisturbed forest (control), Long-term abounded of agriculture and continues agriculture. Findings: The results of one-way ANOVA showed that all soil physical and chemical properties had significant differences among different land uses. The highest amount of organic carbon, nitrogen, phosphorus and potassium found in control and agricultural abounded. According to PCA analysis, control and Long-term abounded of agriculture land uses were strongly correlated with the same direction of the first and second axis. This means that soil attributes in these land uses were similar. Discussion and Conclusion: Results showed that change in land use from Zagros forest into agriculture had distinguished negative effect on soil physical and chemical properties. By doing long-term protection on degraded soil because of land use change can improve soil properties like forest soils conditions. The monitoring of applied management such as conservation management on soil properties according to the distance of plots studied using principal components analysis is possible.