انديشه سياسي نهفته در سنگ‌نبشته هخامنشي DNb و تطبيق آن با آراي افلاطون و ارسطو

سنگ‌نبشته داريوش در نقش رستم معروف به DNb يكي از جذاب‌ترين و مهم‌ترين آثار در عرصه‌ انديشه‌ورزي ايرانيان، خصوصاً نظام سياسي و درواقع حكمراني آرماني آنان است. كتيبه موردنظر كاملاً قدرت را با فلسفه پيوند داده و توأماني فلسفه و قدرت سياسي را يادآور شده است. هدف اين پژوهش، بررسي تطبيقيتحليلي نظام سياسي منعكس‌شده در سنگ‌نبشته دوم داريوش بزرگ در نقش رستم با آراي انديشمندان يوناني در ارتباط با شهرياري آرماني است. به جهت تقدم زماني و تاريخ نگارش كتيبه موردنظر، در نگاه اول چنين متصور مي‌شود كه اين كتيبه در زمان‌هاي بعدي در كتاب‌هاي فلسفه سياسي يونان باستان يعني جمهوري افلاطون يا سياست ارسطو و در قالب نظرات سياسي آنان به‌تفصيل آمده است. اين مقاله با اتكا بر روش مبتني بر تحقيق تاريخي و مطالعات زبان‌هاي باستاني، به توصيف و تحليل مستند بندهاي مختلف متن سنگ‌نبشته DNb مي‌پردازد. در اينجا، شيوه مقايسه‌اي نيز نقش و جايگاهي محوري دارد. متن مقاله و همچنين جداول نيز بر همين اساس تنظيم‌شده است. با اتكا بر چنين شيوه‌اي است كه دستاوردهاي پژوهش حاضر در زمينه فهم مشابهت‌ها و تفاوت‌هاي موجود در نظام سياسي ايران و يونان باستان قابل ارزيابي است كه در معرض ديد پژوهشگران نيز قرار داده‌شده است. نتايجي كه از اين پژوهش عايد خواهد شد نشان خواهد داد كه كتيبه داريوش در نقش رستم، به چه نحو ابزارهاي رواج و توليد ايدئولوژي رسمي حكومت هخامنشيان، استدلال‌هاي طبيعي تثبيت مشروعيت حكومت و شيوه‌هاي اعمال قدرت را به طرز كارآمد و ماهرانه‌اي به تصور كشيده است.