پديد آورندگان :
قاسمي، ثريا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , صادق زاده حمايتي، سعيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , طالقاني، داريوش سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران , سياوشي، كاظم سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان ايلام، ايلام، ايران , حسين پور، مصطفي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند، كرج، ايران
كليدواژه :
بولتينگ , درصد قند قابل استحصال , كشت پاييزه , عملكرد ريشه
چكيده فارسي :
به منظور مقايسه، تعيين پتانسيل و سطح سازگاري رقمهاي مختلف چغندرقند (Beta vulgaris L.) در تاريخ‌هاي كاشت و برداشت متفاوت، آزمايشي از پاييز سال‌هاي 1393 و 1394در مزرعه اتكا دهلران به مدت دو سال به اجرا درآمد. در سال اول، آزمايش به صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و در سال دوم آزمايش به صورت كرت‌هاي دو بارخردشده درقالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال دوم انجام شد. در سال اول عامل اصلي شامل 15 رقم (سزيرا، گيادا، آنتك، مراك، پالما، سوپريما، سيلوتا، اسپارتاك، نكسوس، جاكا، ويكو، لوانته، آزابا، شريف و شاهد حساس) در تاريخ كاشت 10 مهرماه و عامل فرعي شامل تاريخ برداشت (25 فروردين و 10 ارديبهشت) بود. در سال دوم عامل اصلي شامل پنج رقم گزينش شده از سال اول (آنتك، آزابا، سيلوتا، اسپارتاك و رقم داخلي شريف و شاهد حساس)، عامل فرعي شامل سه تاريخ كاشت (25 شهريور، 10 مهر و 25 مهر) و عامل فرعي فرعي شامل سه تاريخ برداشت (25 فروردين، 10 ارديبهشت و 25 ارديبهشت) بودند. صفات عملكرد ريشه، درصد قند، عملكرد قندناخالص، عملكرد شكرسفيد، ميزان سديم، پتاسيم و نيتروژن مضره ريشه و ضريب استحصال مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس در سال اول نشان دادكه بين ارقام از لحاظ صفات مورد بررسي اختلاف معني‌داري وجود دارد. با توجه به صفات مورد ارزيابي، از بين 15 رقم مورد مطالعه و بر اساس ميزان مقاومت به بولتينگ، رقمهاي آنتك، آزابا، سيلوتا، اسپارتاك و رقم داخلي شريف نسبت به ساير ارقام داراي برتري بودند، بنابراين در غربال‌گيري جهت ادامه آزمايش در سال دوم، اين ارقام انتخاب شدند. در سال دوم نيز بين ارقام از لحاظ صفات مورد بررسي اختلاف معني‌داري وجود داشت به‌نحوي كه بيشترين عملكرد ريشه در سال دوم مربوط به رقم شريف (83/32 تن در هكتار) بود. بالاترين ميزان درصد قندناخالص و درصد قند قابل استحصال مربوط به رقم سيلوتا به ميزان 17/29 درصد و 14/68 درصد بود.
چكيده لاتين :
In order to compare and determine the potential, and compatibility level of different sugar beet (Beta vulgaris L.) cultivars at different planting and harvest dates, a two years (2014-16) trial was conducted in Etka Dehloran field. In the first and second year, the trial was performed in split plot- and split-split plot based on randomized complete block design, respectively with three replications. In the first year, the main plots consisted of 15 cultivars and the planting date of 2 October 2014 and the split plots included harvest dates of 14 and 30 April 2015. In the second year, the main plots consisted of five selected cultivars from first year trial, three planting dates (16 September, 1 and 16 October) in split plots, and three harvest dates (14 and 30 April and 14 May) in split split plots. The evaluated traits were root yield, sugar content, sugar yield, white sugar yield, Na and K content and extraction coefficient of sugar. Results of analysis of variance in the first year showed that there was a significant difference between the cultivars in terms of studied traits. According to the evaluated traits, among 15 studied cultivars and based on bolting resistance, Antek, Azaba, Silvetta, Spartak, and Sharif were superior to other cultivars; therefore, these cultivars were selected for continuous screening in the second year of the trial. In the second year, there was a significant difference between cultivars in terms of studied traits, so that the highest root yield was related to Sharif cultivar (83.32 tha). The highest sugar content (17.29%) and extraction coefficient of sugar (14.68%) were related to Silvata cultivar.
