تحليل محتوا و تحليل عقايد توييت‌ها درباره دسترسي آزاد و جنبه‌هاي مختلف آن

پژوهش حاضر با هدف شناخت جنبه‌هاي دسترسي آزاد مورد توجه كاربران شبكه اجتماعي »توييتر « و تحليل عقايد آنان در اين باره انجام شد. نمونه‌اي از توييت‌هاي انگليسي درباره دسترسي آزاد شناسايي و به ‌روش تحليل محتواي كمي با رويكرد تحليل عقايد مطالعه شد. بدين‌منظور، نخست جنبه‌هاي مختلف دسترسي آزاد با مرور ادبيات حوزه شناسايي و در قالب فرمول‌هاي جست‌وجو تدوين شد. اين گام به بازيابي 874270 توييت انجاميد. داده‌ها با كمك جست‌وجوي انطباق دقيق در »اكسل « پاكسازي و نمونه‌اي مشتمل بر 165320 توييت مرتبط به‌دست آمد و سپس، نمونه به چهار گروه موضوعي »هزينه و منابع مالي «، »نشر و منابع «، »مدل‌ها « و »اعتبار و كيفيت « دسترسي آزاد دسته‌بندي شد. پردازش متن و محاسبه نمره عقيده توييت‌ها به‌ترتيب با نرم‌افزار »نايم « و »سنتي‌استرينگث « انجام شد. تحليل داده‌ها با آمار توصيفي و استنباطي در »اكسل « و »اس‌پي‌اس‌اس « صورت گرفت. نتايج نشان داد كه‌ مفاهيم مرتبط با »نشر و انواع منابع دسترسي آزاد « از بيشترين توييت برخوردارند. چنانچه اين گروه به‌دليل كليت و عموميت آن ناديده گرفته شود، »اعتبار و كيفيت « و »هزينه‌‌ها و منابع مالي « دو موضوع اصلي مورد توجه كاربران »توييتر « است. بر اساس نتايح عقيده‌كاوي، بيش از نيمي از توييت‌ها خنثي بوده و فراواني عقايد مثبت با اختلاف كمي از عقايد منفي بيشتر است. با اين حال، دو موضوع »اعتبار و كيفيت « و »هزينه‌ها و منابع مالي « بيش از همه توييت‌هاي منفي گرفته‌اند. به اين ترتيب، همسو با نتايج پيمايش‌هاي پيشين، كه با هدف كشف دغدغه‌هاي محققان و ذي‌نفعان دسترسي آزاد انجام شده، پژوهش حاضر تصويري كم‌وبيش يكسان را براي فضاي اجتماعي به‌دست داد. از آنجا كه دسترسي آزاد به اطلاعات علمي در جهت توسعه جوامع دانش‌بنيان يك ضرورت محسوب مي‌شود، نتايج تحقيق حاضر لزوم برداشتن گام‌هايي جدي براي تقويت نقاط مثبت و انديشيدن راهكارهايي براي رفع مسائل و چالش‌هايي كه به عقايد منفي منجر شده است، برجسته مي‌سازد.