نقش خدمت اكوسيستمي توليد آب در تأمين منابع آب حسابداري WA+ (مطالعۀ موردي: حوضۀ آبخيز درياچۀ اروميه)

Investigating the Role of Water Yield Ecosystem Service in WA + Resource Base Sheet (Case of Urmia Lake Basin)

يكي از خدمات مهم اكوسيستم ها، خدمت توليد آب است. خدمت توليد آب به طور مستقيم بر توسعۀ پايدار سيستم هاي اقتصادي-اجتماعي تأثير ميگذارد. هدف از انجام مطالعۀ حاضر، بررسي نقش خدمت اكوسيستمي توليد آب در حوضۀ درياچۀ اروميه در برآورد چارچوب حسابداري آب پلاس (WA+) است. در گام نخست، كاربرگ منابع آب از چارچوب WA+ براي منطقۀ مطالعاتي با استفاده از داده هاي هيدرولوژي و تصاوير ماهوارهاي در سال 2015 محاسبه شد. در گام بعدي، به منظور كمي سازي خدمت توليد آب در همان سال از مدل Water Yield در نرمافزار InVEST استفاده شد. دادههاي ورودي اين مدل شامل كاربري/پوشش سرزمين، بارش، تبخير و تعرق، عمق محدودكنندۀ خاك براي ريشۀ گياه، ميزان آب در دسترس گياه، لايۀ زيرحوضه ها و جدول اطلاعات بيوفيزيكي ميشود. سپس، اجراي مدل در نرمافزار InVEST نسخۀ 3.5.0 ميزان توليد آب در سطح حوضه و زيرحوضه به دست آمد. نتايج WA+ و InVEST نشان دادند ميزان كل ورودي آب در حوضۀ درياچۀ اروميه در حسابداري WA+ در سال 2015 برابر با 16/4 ميليارد متر مكعب است كه از اين ميزان 7 ميليارد متر مكعب آن سهم خدمت اكوسيستمي توليد آب در اين حوضه بوده است. بنابراين، اكوسيستم با توليد بيش از 40 درصد از حجم ورودي هاي آب در حوضه كاركرد زيادي در تأمين منابع آب آن دارد. از اين‌رو، دانستن كمي سهم اكوسيستمها در يك حوضه ميتواند به برنامه ريزي بهتر در زمينۀ مديريت منابع آبي و نيز حفظ ارزش هاي اكوسيستم بينجامد. از نتايج مدل Water Yield و كاربرگ منابع آب WA+ ميتوان در مديريت جامع منابع آبي و برنامه ريزي براي تخصيص عادلانۀ آب بهره برد.

Water yield is one of the most important hydrological ecosystem services. It directly affects the sustainable development of socio-economic systems. This study aims to quantify the ecosystem water yield and compare it with the water resource base sheet in water accounting Plus (WA +) in the Lake Urmia basin. First, the resources base sheet from WA + framework was estimated for the study area using hydrological data and remote sensing data in 2015. In the next step, in order to quantify the water yield in the same year, the water yield model was used in InVest software. Water yield input data include land use/cover, precipitation, average annual reference evapotranspiration, root restricting layer depth, plant available water content, sub-basin and basin layers and biophysical data. The amount of water yield (m³) in the basin and sub-basin was obtained through running the water yield model in InVest 3.5.0. The results showed that the amount of water inflows in the Urmia Lake basin in WA + in 2015 is equal to 16 Km³, of which 7 Km³ was the share of ecosystem service of water yield in this basin. Therefore, the land use/cover plays an important role in supplying water resources by producing more than 43% of the volume of water inflows in the basin. In conclusion, quantifying the ecosystems water yield can lead to better planning in water resources management as well as preserving ecosystem values. The results of the water yield model and the WA + resources base sheet can be used in integrated water resources management and planning for equitable water allocation.