كليدواژه :
ژئونرون , سلول ليتولوژيكي , فرسايش خطي , تحليل برنده , اسارت , حوضۀ آبي قزل اوزن
چكيده فارسي :
غالب ژئومورفولوژيست ها تلاش نموده اند شكل تغيير و تحول ناهمواري‌ها را در روندي قابل پيش‌بيني تبيين كنند. با اين وصف همواره مواردي در طبيعت يافت مي‌شود كه چنين نظمي را در چارچوب‌هاي تعريف شده، نقض مي‌نمايند. مورفولوژي حوضه‌ها و شبكه‌هاي رودخانه‌اي در پاسخ به تغييرات محيطي، متحول مي‌شود. شواهد توالي چهار ژئونرون بيجار، زنجان، ميانه و طارم در حوضۀ قزل‌اوزن و اتصال آن‌ها به‌وسيلۀ نرون‌هاي ماهنشان، هشتچين و ميانه- طارم دال بر اين است كه هركدام از آن‌ها به‌صورت حوضه‌هاي مستقل بوده‌اند. مستقل بودن هر يك از ژئونرونها با توجه به سلول‌هاي اقليمي، ليتولوژيكي، تكتونيكي و ژئومورفولوژيكي قابل‌رديابي است. به اين منظور، با استفاده از DEM 30*30 لايه توپوگرافي حوضۀ قزل‌اوزن استخراج گرديد. با استناد به نقشههاي 1:100000 و 1:250000 زمين‌شناسي، لايه‌هاي ليتولوژي و گسل و به كمك نقشههاي توپوگرافي 1:50000 لايۀ آبراهه‌ها رقومي گرديد. مناطق استراتژيك با ترسيم نقشههاي ليتولوژي، هم‌بارش، هم‌دما، توپوگرافي، خط تعادل آب‌ويخ كواترنري و گسل در مسير رودخانۀ اصلي مشخص گرديد. از روش رايت براي برآورد ارتفاع برف مرز دائمي كواترنري استفاده شد. در منطقۀ بيجار، نزديك سرچشمۀ قزل‌اوزن، 6 زيرحوضه وجود دارد كه شبكۀ آبراهه‌اي هم گراي سطحي دارند، چنين عملكردي نشان از ژئونروتيكي حوضه دارد كه بحث داشتن سطح اساس محلي براي شبكۀ رودخانه‌هاي قزل‌اوزن را به ميان مي‌آورد. شبكۀ ژئونروتيكي حوضۀ ناشي از اثرگذاري عوامل مختلفي است كه از تمركز آن عوامل در يك مكان به‌عنوان سلول يادشده است. توزيع سلول‌هاي آب و هوايي بستگي به سلول‌هاي ژئومورفيكي دارد و تجديد ماده و انرژي را براي حوضه قزل‌اوزن به ارمغان آورده است. توزيع سلول‌هاي ليتولوژيكي و تكتونيكي بيشتر بر رفتار رودخانه اثر گذاشته و موجب فرسايش خط يا خط در سطح رودخانه شده است.
چكيده لاتين :
Most geomorphologists have tried to explain the shape of the change of roughness in a predictable way. In this case, the shape of the earth acts so that it reflects the situation. Historical studies describe a set of landforms based on the various influences arising from its transformations. The morphology of river basins and network changes in response to environmental changes. The basic principles of cell modeling in geomorphology are that landforms are represented by a network of cells and their interaction using simple rules based on physical controls. The evidence of the sequence of four geonorons of Bijar, Zanjan, Miyaneh, and Tarom in the Ghezel-Owzan basin and their connection with the Mahneshan, Hashtchin and Miyaneh-Tarom geonorons indicate that each of them was an independent basin. The independence of each of the geonorons depends on the separate climate, lithology, tectonics and base level cells. In order to obtain the domino process in the Ghezel-Owzan basin, DEM extracted from the USGS site and topographic map, geology maps were used. Then ArcGIS and Arc map software was used to digitize layers such as drains, lithology, and faults. Strategic areas were characterized by drawing lithology maps, isohyet maps, isothermal maps, topography maps, quaternary water and ice equilibrium lines, and dispersion of faults maps along the river. Wright method was used to estimate the Quaternary snow line. There are 6 sub-basins in the Bijar area, near the source of the Ghezel Owzan, which have a convergent river network. Such a function shows the geonerotic basin, which discusses the local base level of the rivers of Ghezel Owzan. The geoneurotic network of the basin is due to the influence of various factors that are the focus of those factors in one place as a cell. The distribution of the climatic cells is a function of the distribution of geomorphic cells and brought the renewal of matter and energy to the Ghezel Ozan Basin. Distribution of lithological and tectonic cells has more effect on river behavior and erosion of the line or line at the level of the river.
