واكاوي كنش هاي گفتاري در تبيين آموزه‌هاي تربيتي دعاي مكارم‌الاخلاق

Analysis of of the Speech act in explaining the educational teachings of the prayer of Makarem Al-Akhlaq

دعاي مكارم الاخلاق از جمله ادعيۀ اخلاقي و تربيتي منقول از امام سجاد(ع) است كه علاوه بر معارف والا از ساختار ِزباني منسجمي نيز برخوردار است. از آنجا كه نظريۀ كنش‌گفتاري جنبۀ مهمي از كاربردشناسي زبان و به مثابه حلقه رابطي است كه نظريه‌هاي انتزاعي زبان‌شناسي را با واقعيت عيني است پيوند مي دهد، لذا واكاوي كنش‌هاي گفتاري اين دعا به عنوان متن فاخر ديني، زواياي ناپيدا و ابعاد مختلف اخلاقي و تربيتي آن را آشكارتر مي‌سازد. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و بر اساس نظريه كنش گفتاري جان سرل به اين نتايج دست يافت كه از ميان كنش‌هاي گفتاري پنج‌گانه، كنش‌هاي گفتاري «ترغيبي»، «اظهاري»، «عاطفي» و نيز «تعهّدي» با هدف مشخصي در شكل‌دهي به اسلوب دعا نقش دارند. در اين ميان، كنش «ترغيبي» كه ساختار اصلي دعا را شكل مي‌دهد در قالب درخواست‌هايي براي نيل به وضعيت مطلوب است. كنش‌هاي ترغيبي كه در فرازهايي با كنش‌هاي «عاطفي» و يا «اظهاري» تركيب مي‌شوند در فرايند تربيت فردي و اجتماعي انسان، به مثابه الگويي تلّقي مي‌شوند كه مبتني بر كرامت بخشي به انسان است.

The prayer of Makarem al-Akhlaq is one of the moral and educational prayers narrated by Imam Sajjad (AS). This prayer, in addition to the sublime teachings, also has a coherent linguistic structure. Since the theory of speech act is an important aspect of the pragmatics of language and as a link between abstract theories of linguistics and objective reality. Therefore, the analysis speech act of this prayer as a glorious religious text reveals its invisible and various moral and educational dimensions. This research with descriptive-analytical method and based on John Searle's theory of speech act reached the results that among the five speech actions, »Directives act «, » Representatives act «, »Expressives act «and »commitment« speech actions with a specific purpose in shaping They play a role in the style of prayer. The act of »Directives act « that forms the main structure of prayer is in the form of requests to achieve the desired situation. Directives act that are combined in phrases with » Expressives act « or» Representatives act « actions in human individual and social education, is like a model based on human dignity.