مسؤوليت مديران شركت تجاري ناشي از امضاي سند تجاري شركت با توجه به مباني رابطه مديران با شركت در حقوق انگليس و ايران

liability of board of directors of the company in relation to its negotiable instrument according to the principles of the relationship between directors and the company in the English and Iranian law

ازآنجاكه شركت هاي تجاري وجودي اعتباري دارند، امضاي اسناد تجاري شركت توسط اشخاص حقيقي (مديران) صورت مي گيرد. حدود اختيارات و مسؤوليت مديران در امضاي اين گونه اسناد نه تنها از لحاظ نظري بلكه از حيث عملي آثار مهمي در روابط تجاري شركت و اشخاص ثالث خواهد داشت. حقوق انگليس، با در نظر گرفتن اختيارات وسيع براي مديران، ايشان را به عنوان ركن شركت در نظر گرفته است؛ به اين صورت كه چنانچه مدير، سندي را خارج از حدود اختيارات يا حتي خارج از موضوع شركت امضا نمايد، درهرحال شركت مسؤول تعهد براتي در برابر اشخاص ثالث خواهد بود؛ هرچند اين امر مانع از رجوع شركت به مدير متخلف نمي گردد. حقوق ايران، در رابطه با مسؤوليت مديران، بين شركت هاي سهامي و غيرسهامي تفاوت قائل شده است. در شركت هاي سهامي قانون گذار هيأت مديره را ركن شركت در نظر گرفته است، ازاين رو اصولا امضاي اسناد تجاري توسط ايشان، منجر به مسؤوليت شركت سهامي مي گردد ولي در شركت هاي غير سهامي، اختيارات مديران محدود به اختيارات تفويض شده مي باشد درواقع قانون گذار مديران اين نوع شركت ها را وكيل شركت محسوب نموده ازاين رو چنانچه مديران از حدود اختيارات خود خارج شوند، شركت مسؤوليتي در قبال سند تجاري نخواهد داشت و شخص ثالث براي جبران خسارت مي بايست به مدير متخلف مراجعه كند. در خصوص چك به دليل وجود مقرره اي خاص در ماده 19 قانون صدور چك (1355)، چنانچه مدير شركت چكي را در حدود اختيارات صادر نمايد، به صورت تضامني با شركت مسؤول پرداخت وجه چك است.

As companies are abstract, the negotiable instruments of the company are signed by real persons.The extent of authority and liability of directors in signing such documents, not only theoretically but also practically, will have significant effects on the business relationships of the company and the third parties. English law considers the directors of the company as the organs of the company and gives them wide authority.If the director signs negotiable instruments beyond his authority or even outside the company’s frameworks and responsibilities, it is presumed that the company itself has signed it. However, this does not prevent the company from penalizing the director. Iranian law, in relation to the limits of the director's liability, differentiates the company limited by shares from other companies. Due to the wide range of authority that the directors in ‘the company limited by shares’ possess, generally the signing of the negotiable instruments by them leads to the liability of the company limited by shares. In other companies, the authority of the directors is limited to the authority delegated by the company.If the directors sign the negotiable instruments beyond their authority, the company will not be liable for the negotiable instruments and the third party should be directly addressed to the directors, for compensation. In the case of cheque, due to certain provisions in Article 19 of the Law of drawing cheque, if the director board of the company is issued within the limits of the authority, he has joint and several liability with the company.