نقش تحليل ساختار فضايي سيماي سرزمين در ارزيابي اثرات محيط زيستي( EIA) (مطالعه ي موردي: تالاب بين المللي ميانكاله)

The Role of Landscape Ecology Spatial Structure Analysis in Environmental Impact Assessment (EIA) (Case Study: Miankaleh International Wetland)

زمينه و هدف استفاده از روش هاي ارزيابي اثرات محيط زيستي يكي از ابزارهاي مهم در مطالعات مديريت محيط زيست و كاهش عوامل بالقوه آسيب رسان محيط زيستي در مناطق حساس مانند تالاب ها براي حصول به توسعه ي پايدار است. هدف از اين پژوهش بررسي وضعيت تركيب و توزيع فضايي تالاب بين المللي ميانكاله و هم چنين بررسي كارايي سنجه هاي سيماي سرزمين براي ارزيابي اثرات زيست محيطي است. روش بررسي بدين منظور ابتدا تصاوير ماهواره اي لندست 7 و 8 سنجنده هاي ETM+ و OLI مربوط به سال هاي 1380 و 1395 تهيه گرديد. سپس با انجام پردازش و پيش پردازش هاي لازم نقشه كاربري اراضي تهيه شد و نقشه هاي رستي وارد نرم افزار FRAGSTATS 4.2 گرديد و تجزيه و تحليل از الگوهاي سيماي سرزمين در قالب رويكرد چشم انداز محيط زيستي با استفاده از معيارهاي فضايي انجام گرفت. يافته ها با توجه به نتايج مي توان بيان داشت كه پهنه آبي تالاب (كه مهم ترين بخش تالاب) و متعاقبا اراضي مرطوب تالابي سطح وسيعي دارند و حالت ريزدانه و لكه ي به خود نگرفته است، اما در طي زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتي از پهنه خود گشته است. كاربري پوشش گياهي و اراضي انسان ساخت نيز با ايجاد لكه هاي جديد و دو تكه شدن اختلالي را در محيط طبيعي ايجاد كرده اند. كاربري كشاورزي هم حالت لكه اي نداشته و افزايش مساحت آن بصورت لكه هاي بزرگ بوده است. بحث و نتيجه گيري با توجه به نتايج بيان شده مديريت صحيحي در محيط تالاب به اجرا در نمي آيد. زيرا كه مديريت حاضر تالاب ميانكاله يك مديريت سخت افزاري و قديمي است، هم چنين به علت قرار گرفتن اين تالاب در دو استان، مديريتي يكپارچه ندارد و برنامه-ي مديريتي، پراكنده و چندگانه مي باشد. در نتيجه با ايجاد طرح مديريتي يكپارچه و منسجم مي توان تا حدودي بر مشكلات اين تالاب فايق آمد. مطالعه حاضر به خوبي نشان داد كه سنجه هاي سيماي سرزمين ابزاري مناسب براي ارزيابي اثرات زيست محيطي در كم ترين زمان به شمار مي آيند.

Background and Objective: The use of environmental impact assessment methods is one of the important tools in environmental management studies and the reduction of potentially harmful environmental factors in sensitive areas such as wetlands to achieve sustainable development. The purpose of this study is to investigate the status of spatial composition and distribution of Miankaleh International Wetland and also to evaluate the efficiency of land features measurements to assess environmental effects. Method: For this purpose, first Landsat 7 and 8 satellite images of ETM + and OLI sensors related to 2001 and 2016 were prepared. Then, by performing the necessary processing and preprocessing, the land use map was prepared and the raster maps were entered into FRAGSTATS 4.2 software was performed. Findings: According to the results, it can be said that the water zone of the wetland (which is the most important part of the wetland) and consequently the wetlands of the wetland have a large area and has not become fine and stained, but during the study period Deleted part of its domain. The use of vegetation and man-made lands has also disrupted the natural environment by creating new spots and fragmentation. Agricultural use has not been in the form of spots and the increase in its area has been in the form of large spots. Discussion and Conclusion: According to the stated results, proper management in the wetland environment is not implemented. Because the current management of Miankaleh wetland is a hardware and old management, also due to the location of this wetland in two provinces, it does not have an integrated management and the management plan is scattered and multiple. As a result, by creating an integrated and coherent management plan, the problems of this wetland can be overcome to some extent. The present study well showed that land use measurements are a suitable tool for assessing environmental impacts in the shortest time.