نقش خدمت سربازي در تكوين و تجلي رفتارهاي شهروندي (مورد مطالعه: دانشجويان دانشگاه تهران)

The Role of Military Service in the Development and Manifestation of Citizenship Behaviors (Case Study: Tehran University Students)

پژوهش حاضر با هدف بررسي مقايسه‌‌اي بروز رفتارهاي شهروندي سازماني بين دانشجويان خدمت رفته و دانشجويان خدمت نرفته صورت گرفته است. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي آميخته تشريحي بوده و جامعه آماري شامل دانشجويان پسر دانشگاه تهران بود كه از اين ميان تعداد 350 نفر (216 نفر خدمت نرفته و 134 نفر خدمت رفته) به‌عنوان نمونه در بخش كمي انتخاب گرديد. جهت گردآوري داده‌هاي كيفي تعداد 15 نفر از دانشجويان خدمت رفته انتخاب و با آن‌ها مصاحبه به عمل آمد. در بخش كمي از پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندي سازماني پودساكف و همكاران (1990) و در بخش كيفي از مصاحبه بدون ساختار جهت گردآوري داده‌ها استفاده شد. يافته‌هاي بخش كمي پژوهش نشان داد دانشجوياني كه خدمت سربازي را گذرانده‌اند نسبت به ساير دانشجويان رفتارهاي شهروندي سازماني بيشتري را بخصوص در ابعاد جوانمردي، وجدان كاري و آداب اجتماعي از خود نشان مي‌دهند. تحليل داده‌هاي كيفي نشان داد دوره خدمت سربازي باعث پرورش خصيصه‌هاي مثبتي مانند تحمل سختي‌ها، مسئوليت‌پذيري، پختگي شخصيتي، افزايش خودكنترلي، تقويت باورهاي ديني، وقت‌شناسي و نظم‌پذيري مي‌شود. همچنين نتايج حاصل از تطابق همگوني يافته‌ها، بيانگر مطابقت يافته‌هاي بخش كمي با يافته‌هاي بخش كيفي پژوهش بود كه خود تبيين كافي جهت بالاتر بودن سطح رفتارهاي شهروندي دانشجويان خدمت رفته را ارائه داد.

This study aims to compare the incidence of organizational citizenship behaviors between military served -students and non-military-served students. In the quantitative part of this mixed descriptive study, 350 participants (216 served and 134 unserved) were selected from among male students of Tehran University and Podsakov et al. (1990) organizational citizenship behavior questionnaire were distributed among them. To collect qualitative data, 15 students were selected and unstructured interviews were used to collect data. Findings of the quantitative section of the study showed that students who have completed military service exhibit more organizational citizenship behaviors than other students, especially in terms of Sportsmanship, Civic virtue, Conscientiousness. Qualitative data analysis showed that military service fosters positive traits such as hardship tolerance, responsibility, personality maturity, and increased self-control, reinforcement of religious beliefs, punctuality and orderliness. Also, the results of the triangulation of the findings showed that the findings of the quantitative section were consistent with the findings of the qualitative part of the study, which provided sufficient explanation for the higher level of citizenship behaviors of the served students. It can be said that military service leads to personality, moral and social development in individuals so that military served -students play their roles in society better than other people.