ارزيابي اثر دستگاه‌هاي بوجاري بر بهبود جوانه زني و بنيه بذر گندم رقم پيشتاز در استان هاي البرز، تهران و قزوين

Evaluation of cleaning equipment effect on Pishtaz wheat (Triticum aestivum L.) cultivar seed in Alborz, Tehran and Ghazvin provinces germination and vigor improvement

بوجاري بذر يكي از مهم­ترين مراحل فرآوري آن است و با توجه به نوع دستگاه ­هاي به­ كار رفته در بوجاري تأثير به سزايي در بهبود كيفيت توده بذري و گواهي آن دارد. لذا اين پژوهش به­ منظور ارزيابي اثر دستگاه ­هاي بوجاري بر جوانه ­زني و بنيه بذر گندم رقم پيشتاز به­ صورت آزمايش مقايسه به ­روش آزمون t استيودنت (t-test) در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در موُسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال كرج اجرا شد. تيمارها شامل بذرهاي قبل و بعد از فرآوري شش خط فرآوري بذر از پنج شركت توليدكننده بذر در سه استان قزوين، البرز و تهران بودند. همچنين صفات مورد بررسي درصد گياهچه ­هاي عادي و غيرعادي، وزن خشك و طول گياهچه، نسبت ذخاير غذائي بذر تحرك­ يافته به گياهچه، هدايت الكتريكي، محتواي آب بافتي گياهچه، شاخص طولي بنيه گياهچه، خلوص فيزيكي، درصد وزني بذر ساير گونه­ ها، چگالي و وزن هزار بذر بودند. نتايج نشان داد فرآوري جوانه زني و بنيه بذر را بهبود و ارتقا داد. همچنين، خطوط فرآوري بذر داراي دستگاه جداكننده ثقلي، به ­طور متوسط تاثير مثبت بيش­تري بر بهبود جوانه ­زني بذر و خصوصيات بررسي شده در طي فرآوري داشتند و لذا به­ كارگيري جداكننده ثقلي در فرآوري بذر گندم ضروري است. از طرفي مشاهده شد كه وجود يك مجموعه كامل از جداكننده استوانه دندانه ­دار احتمال آسيب و بيماري بذر را كاهش مي­ دهد. از سوي ديگر نتايج نشان داد خط فرآوري بذر برخورداري از مجموعه كامل استوانه دندانه ­دار به ­منظور جداسازي بذور آسيب­نديده از بذور شكسته و آسيب­ديده مكانيكي براي كاهش مخاطره آلودگي توده بذور فرآوري شده به بذور آسيب­ديده مكانيكي و بذور بيمار مناسب است. نتايج نشان داد كه شركت سازنده دستگاه ­هاي بوجاري و تنظيم اين دستگاه ­ها با توجه به شرايط توليد بذر از اهميت بالايي در دستيابي به بهبود و ارتقاي كيفيت بذر برخوردار هستند.

Seed cleaning is the most important stages of seed processing and according to the type of devices used in the seed cleaning, has significant impact on improving the quality of seed lot and its certification. Therefor this study in order to evaluation of cleaning device effect on germination and vigor of Pishtaz wheat cultivar for comparison with t-test in completely randomized design by 4 replication conducted in Seed and Plant Certification and Registration Institute at Karaj. Treatments included seed before and after processing in 6 lines of seed processing from 5 seed producing company in 3 provinces (Ghazvin, Alborz and Tehran). Also studied characters were percentage of normal and abnormal seedlings, seedling dry weight and length, mobilized seed reserved to seedling ratio, electrical conductivity, content of seedling tissue water, weight percentage of other species seeds, density and weight of thousand seed. Results indicated seed processing were improved and enhanced the quality of seed germination and vigor. Also seed processing lines having gravity separator machines, averagely had more positive impact on improving seed germination and studied traits during processing and therefore application of gravity separator is essential in the processing of wheat seed. On the other hand results revealed processing line having full set of indented cylinder separators suitable for separation undamaged seeds from broken and mechanical damaged seeds for reduce the risk of processed seed lots contamination with mechanical injured and diseased seeds. The results show that manufactory of the processing equipment and adjusting devices according to the seed producing condition have a high importance in archiving to seed improvement and quality promotion.