قطع و سرشاخه زني درختان از ديدگاه ذينفعان محلي و دولتي جنگل و تأثير تغيير منبع سوخت بر جنگل (مطالعه موردي: جنگل هاي شهرستان سروآباد)

Cutting down and pollarding of forest trees as perceived by local and governmental forest stakeholders and the impact of changes in fuel source on the forest (Case of Sarvabad Forests)

مردم محلي همواره جهت تأمين بسياري از نيازهاي معيشتي خود همچون تأمين گرماي منازل، پخت‌وپز، تأمين علوفه دام و تهيه مصالح ساختماني به قطع و سرشاخه ­زني درختان جنگل­ هاي زاگرس وابسته هستند. از سوي ديگر ذينفعان محلي و دولتي تعارض­ هاي فراواني در رابطه با بهره ­برداري از جنگل دارند كه سبب نابساماني مديريتي جنگل هاي زاگرس شده است. تحقيق حاضر باهدف بررسي ديدگاه­ هاي ذينفعان محلي و دولتي جنگل در رابطه با قطع و سرشاخه ­زني درختان جنگل در روستاي آلمانه شهرستان سروآباد در استان كردستان انجام گرفت. ابزار اصلي تحقيق پرسشنامه است كه روايي آن بر اساس نظرات متخصصان و پايايي آن از طريـق ضريب آلفاي كرونبـاخ بررسي شد و درمجموع ديدگاه 115 نفر از ذينفعان محلي و دولتي به روش طيف ليكرت موردبررسي قرار گرفت. جهت تحليل داده­ها از آزمون­ هاي آماري كروسكال­واليس و من­وايت­ني استفاده و كليه تحليل ­ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS انجام شد. طبق نتايج ذينفعان محلي عنوان نمودند در حال حاضر درختان جنگلي به‌شدت گذشته مورد قطع و بهره‌برداري قرار نمي‌گيرند (ميانگين ديدگاه ذينفعان براي قطع و سرشاخه­زني به ترتيب 2/3 و 4/1) و برداشت آن‌ها فقط محدود به درختان خشك بوده كه آسيبي به جنگل نمي­ رساند (ميانگين ديدگاه ذينفعان 4/03) و مخالف ممانعت دولت از انجام اين فعاليت­ها هستند. كارشناسان منابع طبيعي علي­رغم تأييد كاهش اين بهره­ برداري­ ها در سال­هاي اخير (ميانگين ديدگاه ذينفعان براي قطع و سرشاخه ­زني به ترتيب 3/14 و 3/9)، آن را سبب تخريب جنگل دانسته و نياز به مشاركت دوطرفه بين ذينفعان را ضروري مي­دانند. درمجموع، نتايج، نشانه­هايي از تعارض بين ديدگاه­ هاي ذينفعان محلي و دولتي را نشان داد؛ اما باوجود تعارض ديدگاه­ها درمجموع ذينفعان تأثير مثبت ورود گاز به روستا و تغيير منبع تأمين علوفه دام را اعلام نمودند (ميانگين ديدگاه ذينفعان براي قطع و سرشاخه­زني به ترتيب 3/79 و 4/1).

Local people are always dependent on cutting down and pollarding of Zagros forests trees to provide their livelihoods needs such as house heating, cooking, supply of livestock forage and building materials. The stakeholders also have many conflicts in terms of forest utilization, which is in turn the main cause of many irregularities in the forest management. The present study was conducted to investigate the views of local and governmental forest stakeholders on the cutting down and pollarding of forest trees in the Almaneh village, Sarvabad city of Kurdistan province. The main data source was a questionnaire validity of which was evaluated based on the opinions of specialists and its reliability measured through Cronbach's coefficient. In total, the views of 115 local and governmental stakeholders were studied using a Likert scale. All data were analaysed using SPSS. In so dong, Kruskal wallis and Mann whitney tests were taken and analyzed. As the results show, local stakeholders perceived that forest trees are not severely cut down and pollarded compared to the past (stakeholder percieved cutting and pollarding 2.3 and 4.1 on avarage respectively). They also believed utilization of the trees is limited to the collection of dead trees. This does not damage the forest (Average stakeholder views were 4.03 on avarage). They believed the state should not prohibit them from carrying out these activities. Despite the confirmation of the decline in these utilities in recent years, the natural resources specialists, (the stakeholder viewed cutting and pollarding 3.14 and 3.9 on average respectively), have found forests deconstruction, and bilateral participation necessary in this regard. In total, our results showed some conflicts of reading between the locally independent stakeholders and the governmentally dependent stakeholders. In spite of the conflict of views between the two groups, stakeholders reported the positive impact of entering the gas into the village and changing the source of livestock forage in general (stakeholder percieved cutting and pollarding 3.79 and 4.1 on avarege respectively).