عوامل محيطي موثر بر پراكنش گياهان مناطق مرطوب كوهستاني لرستان

Environmental factors affecting the distribution of plants in Wet Mountains of Lorestan

بخش عمده لرستان، كوهستاني و بارش مناطق كوهستاني استان عمدتا به شكل برف است (750 تا 950 ميلي متر). برف نقش مخزن طبيعي را ايفا مي كند كه ذوب تدريجي آن سبب پيدايش مناطق مرطوب و حضور بيشتر گياهان در عرصه هاي كوهستاني مي شود. در پژوهش حاضر، شناسايي و بررسي عوامل زيستگاهي گياهان پنج منطقه كوهستاني استان لرستان انجام شد. شاخص هاي جمع آوري شده با نرم افزار GGE biplot تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان دادند رژيم آبي، جنس بستر و EC بيشترين اثر را بر پراكنش گونه ها دارند و pH تفاوت محسوسي در رويشگاه ها نشان نمي دهد. ايديال ترين رويشگاه، دره سماق است و نوژيان به شرايط ايديال نزديك است. شناسايي ابرمحيط ها و تقسيمات آنها نشان داد دو گروه مناطق مرطوب كوهستاني متمايز وجود دارد: مناطق مرطوب كوهستاني بالاي خط درختي (ارتفاعات گرين، اشترانكوه و ريمله) و مناطق مرطوب كوهستاني پايين خط درختي (نوژيان و دره سماق چگني). در منطقه بالاي خط درختي، عناصر ايراني-توراني بيشترين نسبت را دارند. گونه هاي گياهي اين گروه از مناطق مرطوب كوهستاني به شدت به سرما و رطوبت حاصل از برفاب ها وابسته اند و اكوسيستم هايي كه در آنها زندگي مي كنند، اغلب بسيار محدود، شكننده، كوچك و به شكل ايزوله هستند و با توجه به آثار گرم شدن آب وهوا و چراي فشرده در مناطق مرتفع كوهستاني، به مديريت حفاظتي و نگهداري قوي نياز دارند.

Most of Lorestan is mountainous. Precipitation in the mountainous areas of the province is mostly snow (750 to 950 mm). Snow plays a role as a natural reservoir. Its gradual melting has led to the emergence of humid areas and the presence of more plants in mountainous areas. In this study, habitat factors of 5 mountainous sites of Lorestan province were identified and investigated. The collected parameters were analyzed by GGE biplot software. The results show that water regime, substrate and the EC have the greatest effect on the distribution of the species, pH did not show significant differences in habitats. The most ideal habitat is the Sumach Valley, and the Nozian are closer to ideal conditions. By identifying the super environments and their subdivisions, there are two distinct groups of wet mountainous areas: Wet mountainous areas above the timberline (Garin, Oshterankouh and Rimeleh highlands) and wet mountainous areas below the timberline (Neujian and Samag Chegeni Valley). In the region above the timberline, Iranian-Turanian elements have the highest proportion. The plant species of this group of wet mountainous areas are highly dependent on the cold and humidity of the snowfalls. The ecosystems in which they live are often very limited, fragile, small, and isolated. Due to the effects of climate warming and intensive grazing in highlands, they need strong conservation management and maintenance.